Ακτιβιστές κωμικοί

Όταν ήμουνα στην Αγγλία παρακολουθούσα στην τηλεόραση το σόου του Mark Thomas. Ο τύπος έκανε παρλάτες (στάνταπ κόμεντυ δηλαδή) αλλά πολιτικού περιεχόμένου. Έκανε πάντα συστηματική έρευνα πρώτα: στα βίντεο μπορείτε να δείτε αυτά που βρήκε για την Ινδονησία, για τον 'μυστικό χάρτη της Βρετανίας' και για άλλα πολλά. Επίσης, δε δίσταζε να την πέσει σε υπουργούς, βουλευτές, λόρδους και ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους: τους την έστηνε έξω από το Κοινοβούλιο, τα υπουργεία του Γουάιτχωλ, τις διάφορες υπηρεσίες, και τους ρωτούσε δυσάρεστα πράγματα. Αντίθετα όμως με τον Michael Moore, που είναι καραγκιόζης και σε κάνει να νομίζεις ότι απευθύνεται σε κουτορνίθια, ο τρόπος που την έπεφτε ο Thomas ήτανε και απολαυστικός αλλά και καίριος.

Θυμήθηκα τον Thomas γιατί σήμερα ένας φίλος μού έστειλε μια σειρά από πέντε βίντεο του Volker Pispers. Ο άνθρωπος φαίνεται πολύ διαβασμένος (αν και μάλλον έχει διαβάσει κυρίως τα πολιτικά του Τσόμσκυ -- ο οποίος στο μεταξύ έχει κάτσει κι έχει διαβάσει ό,τι υπάρχει), σε κάποια σημεία είναι σχεδόν απολαυστικός αλλά δεν παύει να είναι βαθύτατα μη-αστείος. Δεν έχει πλάκα, ρε παιδί μου. Η εύκολη ερμηνεία για την έλλειψη πλάκας είναι Κράουτ. Γερμαναράς. Δεν είναι κι οι πιο γελαστεροί άνθρωποι του κόσμου.

Ωστόσο, το πρόβλημα του Pispers φαίνεται να είναι άλλο: τον φρικάρει τόσο πολύ το υλικό του, που δεν μπορεί να το αποδώσει πραγματικά αστεία, να βγάλει από μέσα του την υποκρισία, την ασυνέπεια, τον κυνισμό και να τα μετατρέψει σε γέλιο. Λόγου χάρη, στο τέταρτο ή στο πέμπτο βίντεο μιλάει για τη Ρουάντα και την 11η Σεπτεμβρίου, το AIDS στη Ν. Αφρική, τις πατέντες της Bayer και τις επιθέσεις άνθρακα. Ε, το βλέπεις εκεί ξεκάθαρα ότι ο άνθρωπος τρελαίνεται, δεν μπορεί να σηκώσει αυτά που λέει. Σιγά μην κάνει και πλάκα από πάνω. Δεν μπορεί. Ζορίζεται. Θλίβεται. Ψυχοπλακώνεται.

Το πλησιέστερο που έχουμε σε τέτοιους 'ακτιβιστές κωμικούς' είναι ο Λαζόπουλος (σας παρακαλώ, μην ξερνάτε, μην ξερνάτε, αφήστε με πρώτα να ολοκληρώσω. Να ολοκληρώσω, σας παρακαλώ. Να ολοκληρώσω!). Οι διαφορές του Λαζόπουλου από τους ακτιβιστές κωμικούς ίσως είναι ξεκάθαρες για κάποιους αλλά δεινά δυσδιάκριτες για άλλους. Βεβαίως, μεγάλο μέρος του σώου του Thomas, του Pispers κι όλων αυτών όντως αφιερώνεται και στον αντιαμερικανισμό. Αντίθετα όμως με τους Λαζόπουλους του κόσμου τούτου, ο 'αντιαμερικανισμός' τους δεν εξαντλείται στον επιφανειακό αντιαμερικανισμό (που λέει κι ο Pispers) δηλαδή 'σας μισούμε γιατί είστε τόσο πολύ καλύτεροι από εμάς', αλλά προχωράει στην κριτική των πολιτικών των ΗΠΑ. Μία σημαντική διαφορά που μπορώ λοιπόν εγώ να δω από τον Λαζόπουλο είναι η εξης: οι ακτιβιστές κωμικοί φροντίζουν να τα σούρουν κανονικά και στην εξωτερική πολιτική των δικών τους χωρών. Και καλά, ο Γερμαναράς μπορεί να αφορμάται ενοχικά από συλλογικό μαζοχικό-εξιλαστικό αυτομαστίγωμα (που μου είπε και κάποιο βόιδι), ο Αγγλούρας όμως; Που ζει μέσα στη χώρα της benevolent Empire; Στο έθνος των πρωταθλητών της φιλανθρωπίας; Στη χώρα που γκρέμισε τον χύδην ευρωπαϊσμό κι έβαλε τόσες περήφανες νέες δημοκρατίες-τοποτηρητές των ΗΠΑ στην ΕΕ; Στη χώρα που δε θα έχει ποτέ χιλιόμετρα και κιλά και τέτοιες πουστλέ μονάδες;

Η αλήθεια είναι, όπως έχει πει κι ο Ρακάσας κάπου, ότι οι Έλληνες εμφορούμαστε από το 'my country, right or wrong' πολύ περισσότερο από όσο παραδεχόμαστε. Αν ρωτήσεις τον μέσο Λαζόπουλο, ή και τον μέσο Έλληνα, ποια είναι τα λάθη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, πιθανόν να αναφέρει τα εξής:

α. Που "άνοιξε τα σύνορα το '91 το κωλόπαιδο ο Σαμαράς και γέμισε ο τόπος Αλβανούς". Ο πιο ηρέμα ρατσίστας θα προσθέσει "φτωχούς και πεινασμένους, χωρίς να έχουμε καμμιά υποδομή, ενώ εμάς στη Γερμανία..."

β. Που "δώσαμε τον Οτζαλάν". Αλλά γι' αυτό ευθύνεται "ο αμερικανόδουλος ο Τάπερμαν, κακό χρόνο να 'χει".

γ. Που δε δεχτήκαμε τη σύνθετη ονομασία από την αρχή. Εδώ βέβαια μιλάμε για πολύ αβανγκάρντ άτομα (πώς λέμε "μητσοτακικούς";), που εκφέρουν μία εμβριθή γνώμη για ένα πάρα πολύ σοβαρό θέμα. Αμέ.

Πάνω σε ψυχαναλυτικά κρεβάτια ίσως ακουστούν και γογγυσμοί όπως 'γιατί πουλήσαμε την Κύπρο;', 'γιατί φτάσαμε ως τον Σαγγάριο;', 'γιατί υπογράψαμε τη Βάρκιζα;', 'γιατί κάναμε τον ανένδοτο;' -- αλλά αυτά βρίσκονται ξεκάθαρα στη σφαίρα της ψυχανάλυσης, και δη της τσαρλατανικής ψυχανάλυσης (λέγε με Λακάν).

Κοινώς: ποτέ η Ελλάδα δε φταίει σε τίποτα. Ποτέ. Είμαστε πάντα θύματα. Πάντα. Σαν τους Παλαιστίνιους. Σαν το Ισραήλ. Οι άλλοι έχουνε πέσει να μας φάνε. Όλοι οι άλλοι. Όλοι τους. Οι πάντες. Και, λυπάμαι που θα το πω κι έτσι: Ο Έλληνας Pispers ξέρετε τι μούτζα κι αϊσιχτίρια θα έτρωγε από ένα κοινό σαν και του Γερμανού οριγκινάλ; Φανταστείτε λ.χ. κάποιος να μίλαγε με γεγονότα και ντοκουμέντα για τη δουλική μας σύμπλευση με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, από την οποία δε νιώθουμε και να επωφεληθούμε -- όπως έγραψε κι η Τριανταφύλλου πριν κάτι μήνες στην Αβού. Για τη μεσοβέζικη στάση μας στο μεσανατολικό. Για την προθυμία μας να γίνουμε γιουσουφάκια της τσετσενοκτόνου Ρωσίας. Για την υποστήριξή μας στον Μιλόσεβιτς και στα καθήκια στη Βοσνία. Για την αποικιακή μας πολιτική στην Παλαιστίνη σε σχέση με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Και για άλλα πολλά.

Ποιος να βγει να τα πει. Και μάλιστα με χιούμορ; Θα τονε μαντρώσουνε για βλασφημία. Η Αριστερά εδώ και δεκαετίες πλάθει κουλουράκια για αυτά τα θέματα (και δεν εννοώ το ΚΚΕ, αυτό δεν είναι Αριστερά, είναι ο Νοσφεράτου αυτοπροσώπως): όπως όλα τα κόμματα, αρκείται στα ευχολόγια και στις εκθέσεις ιδεών.

Σε μια χώρα εκθέσεων ιδεών δεν μπορείς να ειρωνεύεσαι, κύριε, τα όσια και τα ιερά μας. Και αν το διαπράξεις, θα σε μαντρώσουνε και μετά θα έρχεται να σου φέρνει εικονισματάκια και μπισκότα Μιράντα στη φυλακή ο Τζερώνυμο τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, αφού ο άλλος, ο λεβέντης, μας σχωρέθηκε. Δυστυχώς.