Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2008

Μουσική στον δρόμο

Δε μου αρέσει να οδηγάω, όμως αυτό το σαββατοκύριακο έγινα ταξί. Για τις διαδρομές στον αυτοκινητόδρομο πήρα μαζί μου μπόλικη μουσική. Άκουσα ξανά τα χάλκινα πνευστά του τρίτου μέρους της Ποιμενικής, κανονικά ουράνια τεντζερέδια, στον δρόμο για το λάιβ της Ute Lemper. Μετά άκουσα την Πέμπτη του Σούμπερτ, την οποία δεν είχα προσέξει πριν, αφού το ρεπερτόριό μου ως ακροατή δεν έχει επεκταθεί σοβαρά από τον καιρό που άκουγα στη ζούλα τις κλασσικές κασέτες (χρωμίου, παρακαλώ) από τη συλλογή του πατέρα μου. Μόνη, ίσως, εξαίρεση ο Μπαχ.

Σκεφτόμουν αυτούς που λένε ότι ακούνε "κλασσική μουσική" για να χαλαρώσουν και να ηρεμήσουν, μάλιστα αυτή είναι η βασική λειτουργία του βρετανικού σταθμού εθνικής εμβέλειας Classic FM. Σαφώς υπάρχει παλιότερη μουσική που χαλαρώνει κι ηρεμεί, πολλή από αυτή τη μουσική γράφτηκε ακριβώς για να χωνεύει ευχάριστα ο Λουδοβίκος ΙΔ' (Lully), κάτι Βενετσιάνοι (Vivaldi), Εγγλέζοι βασιλέδες (κάποιες παραγγελίες του Haendel), οι Εστερχάζηδες (Haydn), ο Πρίγκηπας-Αρχιεπίσκοπος του Ζάλτσμπουργκ (Mozart, μέχρι που τον μούτζωσε) -- κτλ.

Όμως γιατί να καταφύγω σε 'χαλαρωτική' μουσική 200 και 400 ετών, όταν υπάρχει η Sade και η σύγχρονη αφρώδης ποπ; Πάντοτε πίστευα ότι, άμα κάνεις τον κόπο να εναντιοδρομήσεις μέσα σε τόσους αιώνες μουσική ιστορία, καλά θα κάνει να αξίζει τον κόπο. Για απλή χαλάρωση, η χρήση όπερας του Μοντεβέρντι ή τραγουδιών του Μέντελσον σαν να είναι μουσική ασανσέρ ή παπαριά του Brian Eno δεν νομίζω ότι αξίζει τον κόπο. Υπάρχουν νεώτερες, ευληπτότερες (για εμάς του 2008) και χαλαρωτικότερες μουσικές.

Μετά την παράσταση-ρεσιτάλ-διάλεξη της Ute Lemper και την καλή παρέα μιας φίλης, μπήκα στο αμάξι κατά τις μιάμιση για να κάνω τα 80 χιλιόμετρα μέχρι το σπίτι. Ήξερα ότι θα βαριέμαι, ότι θα είναι άδειος ο αυτοκινητόδορομος, ότι ίσως με πιάσει ένας τόσος δα νυσταγμός, οπότε Μπετόβεν και πάλι, Ενάτη. Χτες ήτανε μια καθαρά γερμανική μέρα, δηλαδή.

Καθώς άκουγα το σκέρτσο ονειροπολούσα. Σκεφτόμουνα σε λάιβ ποιανού συγκροτήματος θα ήθελα να μπορούσα να έχω πάει. Σκέφτηκα τα προφανή: Beatles, Stones (αν και, να 'ναι γεροί οι άνθρωποι, έχουν ακόμα ολόκληρη τη ζωή μπροστά τους), Bowie γύρω στα 1979, λ.χ. (πάντως το 2002 τα εισιτήρια για τη συναυλία του στο δικό του Meltdown στο Λονδίνο εξαντλήθηκαν σε 15 λεπτά).

Πηγαίνοντας ακόμα πιο πίσω, και εν μέρει λόγω και της μουσικής που έπαιζε, σκέφτηκα πως θα ήθελα να είμαι στην πρεμιέρα της Ενάτης. Θα είχα πάει από νωρίς, όπως πάντα. Θα είχα ακούσει όλες τις φήμες και θα τις είχα φιλτράρει, λιγότερο ή περισσότερο προσεκτικά.

Η συναυλία θα ξεκινούσε με τη Missa Solemnis. Ο συνθέτης θα έκανε ότι διευθύνει, ενώ στην πραγματικότητα οι μουσικοί και η χορωδία θα ακολουθούσαν τον άλλο μαέστρο. Μετά το Kyrie, που σου πιάνει την ψυχή και σου τη στίβει και την απλώνει στους αναξιόπιστους αέρηδες της αιωνιότητας, δε θα ακολουθούσε το Benedictus και το εξωπραγματικό σόλο βιολί του, που είναι ό,τι πιο κοντινό υπάρχει στον Παράδεισο (αν εξαιρέσεις την Αγάπη): εκείνη τη βραδιά έπαιξαν μόνο τα τρία πρώτα μέρη της Missa.

Μετά θα άρχιζε αυτό το ακατονόητο πράμα, με τις μετρημένες αλλά αψυχολόγητες εκρήξεις του -- κι εκείνο το απροσδόκητο πένθιμο εμβατήριο των 40 δευτερολέπτων στο τέλος του πρώτου μέρους, με το σκέρτσο που νομίζεις πως θα ταλαντώνεται ατέρμονα μεταξύ της περίπτυξης και της ενατένισης -- ώσπου τερματίζει απότομα με ένα κλείσιμο του ματιού, με το λυρικότερο αργό μέρος που έγραψε ποτέ ο Μαέστρο, με την έκπληξη να βλέπεις να ξανασηκώνονται οι τραγουδιστές μετά από πέντε-έξι λεπτά αφού ξεκινήσει το τέταρτο μέρος, για να σου πούνε κάτι που είναι λίγο επαναστατικό τραγουδάκι (λένε ότι αντί για 'Freude, schöner Götterfunken' τραγουδούσαν πολλάκις 'Freiheit, schöner Götterfunken'), λίγο άθρησκος ψαλμός, λίγο παιάνας όλο χαοτικά κοσμογονικές αρμονίες, λίγο τραγουδάκι της τάβλας.

Μετά η αποθέωση. Θα χειροκροτούσα όπως πάντοτε όταν είμαι εκστασιασμένος με τη μουσική: όρθιος, χαμογελώντας κάπως σφιγμένα, με τα χέρια να χειροκροτούν λίγο πιο ψηλά από το ύψος των ματιών και των αυτιών.

GatheRate

6 σχόλια:

  1. ε ρε τι μαλακίες διαβάζουμε..
    εσύ είσαι ψαγμένος ρε φίλε τώρα;
    τελείως φλώρικο το κείμενό σου. μας γράφεις για μουσική να μας πεις τι; ότι ακούς μπετόβεν..κι είσαι ένας λόγιος αριστερός που πήγε στην ούτε λέμπερ. κι αυτό θεωρείται μοντέρνο; για να μη μιλήσω για την γλοιώδη κατακλείδα..εκτός από το ύφος του κειμένου, τι άλλο να σχολιάσεις..beatles, stones, bowie, μες στην πρωτοπορία..πείτε μας και για άλλα σύγχρονα σπουδαία όπως οι placebo, ε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. why "παράσταση-ρεσιτάλ-διάλεξη"?

    για πες, πώς ήταν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ανώνυμε: εσείς τι προτείνετε και αγανακτείτε;
    @sraosha: εννοείτε τις προ-1963 συναυλίες των Μπητλς, όταν άκουγαν και τι έπαιζαν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @ανώνυμο1: Ευχαριστώ.

    @ανώνυμο2: Συμφωνώ μαζί σας ότι είναι βλαβερό να διαβάζουμε μαλακίες. Σας το λέω επειδή πρέπει να είστε εκεί στα 16, και είναι πρέπον να δίνουμε εμείς οι άψαχτοι φλωραίοι συμβουλές στη νεολαία μας.

    Έχετε δίκιο ότι δεν είμαι μοντέρνος. Κατανοώ ότι κακώς-κάκιστα έβρισα τον Brian Eno, έχει πράκτορες παντού τελικά.

    Πάντως αν δεν αποκάηκε το μυαλό σας διαβάζοντας τη μαλακία μου (εμείς οι γέροι μαλακιζόμαστε πολύ γιατί, λόγω έλλειψης μοντερνοσύνης, δε μας κάθονται οι τσούπρες), να ξέρετε ότι δέχομαι παραγγελιές: πείτε μου για ποιους να γράψω και θα γράψω. Ακόμα και για τους Placebo.

    @xilaren: Η Lemper περιορίστηκε σε Kurt Weil, Piaf και Brel. Είπε κι ένα γίντις, και ένα αραβικό. Το πρόγραμμά της ήτανε δηλαδή πολύ ρετρό: ούτε Cave ούτε Tom Waits... Προλόγιζε κάθε τραγούδι με μεγάλες ιστορικές εισαγωγές, έκανε και μια αστεία παρλάτα (σοβαρά) τύπου Τζίμης Πανούσης για μια μπόα.

    Βεβαίως, η γυναίκα έχει φωνάρα, είναι εξαιρετική ερμηνεύτρια, έχει εντυπωσιακή σκηνική παρουσία και κίνηση. Πράγματι έχει διαφορά να τη δεις και να την ακούσεις ζωντανή. Επίσης έχει πανέμορφο χαμόγελο (αααχχχχ).

    Το σχήμα που τη συνόδευε έκανε ακαδημαϊκά τζαζ ενορχηστρώσεις σε όλα τα κομμάτια, αλλά πολύ σωστά. Το 'Ne me quitte pas' της ήταν εξαιρετικό. Ωστόσο επιμένω ότι 'Amsterdam' πρέπει να το εγκαταλείψει.

    Αυτά.

    @antonios: πριν το '63 όντως άκουγαν τι έπαιζαν, αλλά ακουγόντουσαν μόνον όταν δεν έπαιζαν δικά τους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Άλλη φορά περιλάβετε κάτι σε στραβίνσκι, ψαρώνουν οι μικροί. Ως αντεπιστέλλον δε μέλος της x-generation, μη χάσετε τον brad mehldau σε κανά μήνα. Συνάδελφος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή