Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2012

Fearful symmetry

γραμμένο από κοινού με τον Old Boy

Ο Αλαίν ντε Μποτόν, σύγχρονος αποφθεγματιστής και ποπ φιλόσοφος, γράφει σε ένα πρόσφατο τουίτ του ότι ο μικρόκοσμος της σχολικής αυλής μάς προετοιμάζει όχι για την πραγματική ζωή παρά για τη σοσιαλμηντιακή.

Ωστόσο, ο μικρόκοσμος των ελληνικών σοσιαλμήντια είναι συστηματικός και μάλλον πειθαρχημένος, οργανωμένος σε διακριτές διαδικτυακές κοινότητες: οι αναρχικοί, οι αριστεροί, οι νεοφιλελεύθεροι, κάποιοι μπλαζέ βούδες της ΔΗΜΑΡ, οι φασίστες, κάποιοι αναρχοεθνικιστές, οι δύο ή τρεις κομμουνιστές, τα λοιπά. Τα μέλη κάθε ομάδας κηρύσσουνε στο κοινό της· ανταλλάσσουν μεταξύ τους γνώμες ευθυγραμμισμένες κι αλφαδιασμένες με τις κοινές της αρχές και αντιλήψεις, αστειάκια και ειδήσεις· κυκλοφορούν κωμικό υλικό κι εκφράζουν στοχευμένη αγανάκτηση. Οι αναρχικοί και οι αριστεροί αποκαλύπτουν τις απροκάλυπτες πια θηριωδίες της αστυνομίας και τη φρενήρη κούρσα όλων μας μαζί προς την άβυσσο της καπιταλιστικής απληστίας. Οι φασίστες καταγγέλλουν κάποια νέα τουρκική απειλή, την αδιαφορία των Ελλήνων, τα άγρια ήθη μουσουλμάνων ή την κυνοφαγία πακιστανών -- και ούτω καθεξής.

Η εικόνα όμως αλλάζει θεαματικά όταν βρεθεί κάποιος στον πραγματικό κόσμο, τον κόσμο της ελληνικής κοινωνίας. Τον κόσμο που διαμορφώνουνε τα Μέσα. Εκεί δεν υπάρχουν ασυμμετρίες και ασυνέπειες, δεν υπάρχει κανένα ασυνεπές εμπειρικό δεδομένο να αμφισβητήσει τις Μεγάλες Θεωρίες τους

Έτσι, ο Δεκέμβρης του '08 δεν ήταν τίποτα μα τίποτα άλλο παρά μόνο ένα κρεσέντο βίας και μανίας πυρπολήσεων· η διαδήλωση του πρώτου μνημονίου τίποτα μα τίποτα άλλο παρά οι φόνοι της Μαρφίν· η διαδήλωση του δεύτερου μνημονίου τίποτα μα τίποτα άλλο παρά μόνο το κάψιμο του Αττικόν· οι αγανακτισμένοι τίποτα μα τίποτα άλλο παρά μόνο το εκκολαπτήριο της Χρυσής Αυγής. Εσχάτως μάθαμε ότι η διακοπή της παρέλασης της 28ης Οκτωβρίου δεν ήτανε τίποτα μα τίποτα άλλο παρά μόνο μαγιά για πραξικόπημα.

Η Μεγάλη Θεωρία των Μέσων δεν έχει κενά, ασυμμετρίες, ασάφειες ή ασυνέπειες: ό,τι συμβαίνει εντάσσεται σε αυτές ομοιόμορφα και συμμετρικά. Συζητώντας λ.χ. τα ΜΜΕ για πραξικόπημα, αν δεν το είπαν ακόμα ακριβώς έτσι, σίγουρα θα πουν ότι το να βγαίνει ο στρατός στους δρόμους και το να μπαίνουν συνδικαλιστές στο Πεντάγωνο είναι τελικώς οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Συμμετρία: η σύγκλιση του άκρου της στρατιωτικής δικτατορίας με το άκρο της συνδικαλιστικής ασυδοσίας· βλάπτουν την δημοκρατία και τα δύο εξίσου. Μέχρι πρότινος θα μπορούσες να γράψεις κάτι τέτοιο και θα γινόταν αμέσως αντιληπτό ότι το γράφεις σαρκάζοντας, ότι προσπαθείς με την ειρωνεία να αποδομήσεις την κεντρική υπόθεση εργασίας της Μεγάλης Θεωρίας των καθεστωτικών ΜΜΕ. Τώρα πια η ειρωνεία ως εργαλείο τείνει να ακυρωθεί και να χάσει κάθε χρησιμότητα, αφού αδυνατείς να σκεφτείς οτιδήποτε κραυγαλέο που να μην σπεύδουν να το πουν τα Μέσα κυριολεκτώντας, να το εντάξουν στη Θεωρία τους.

Όπως λέει ένας φίλος, το θεώρημα των δύο άκρων τελικά διατυπώθηκε προκειμένου να οδηγηθούμε με συνέπεια σε ένα άλλο, του οποίου τα "δύο άκρα" αποτελούν υποπερίπτωση: στο θεώρημα του ενός και μόνο άκρου, δηλαδή του αριστερού. Όταν η ελληνική αστυνομία -- ή επίλεκτα τμήματά της, εν πάση περιπτώσει -- παίρνει ξεκάθαρη θέση με ποιο άκρο είναι και ποιο «άκρο» αντιμετωπίζει ως τον κατεξοχήν εχθρό του, τότε τα πράγματα απλοποιούνται: η πλευρά της κρατικής βίας είναι εξ ορισμού η πλευρά των θεσμών, της δημοκρατίας, της νομιμότητας. Άρα τελικά το φασιστικό άκρο είναι το άκρο της νέας νομιμότητας, η αιχμή του δόρατος της νομιμότητος, αν προτιμάτε.

Ταμπουρωμένοι μέσα στον μικρόκοσμο των σοσιαλμήντια, μπορούμε να ισχυριστούμε το προφανές: ότι με τέτοια αστυνομία και τέτοια ΜΜΕ η δημοκρατία πάσχει και όζει. Και μπορούμε αναδρομικά να πούμε πως ό,τι κι αν ήταν τελικά ο Δεκέμβρης του 08, αυτήν τουλάχιστον την σαπίλα την ανέδειξε. Αλλά όχι, βγείτε από τον πριζωμένο κόσμο του ίντερνετ, ακούστε τι λέγεται πέραν του ολιγάριθμου εκκλησιάσματος στο οποίο κηρύσσετε: τον Δεκέμβρη απλά κάηκε η πόλη, απειλήθηκαν «οι αρχές της κοινής μας ζωής» και βασικοί κανόνες της δημοκρατίας. Τα χρόνια που ακολούθησαν το '08, οι ίδιοι διανοούμενοι που ανησυχούσαν για τη λειτουργία της δημοκρατίας στάθηκαν με φυσικότητα κι άνεση στο πλευρό του πολύπλευρου τσαλακώματός της, ενός τσαλακώματος που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Η συμμετρία της Μεγάλης Θεωρίας είναι συντριπτική και οπωσδήποτε μάλλον όχι λογική, αλλά η λογική έχει εγκαταλειφθεί προ πολλού στον πραγματικό κόσμο όπου δογματίζουν τα κανάλια (οι νέοι άμβωνες) κηρύσσοντας πειθαρχία, χρηστομάθεια, νομιμότητα και ατελέσφορη καρτερία. Ενώ οι αριστεροί ανταλλάσσουμε στα σοσιαλμήντια εξυπνάδες και βαθειές αναλύσεις, τα μέλη της κυβέρνησης και των κομμάτων που τη στηρίζουν, ακόμα και κρατικοί λειτουργοί, κάνουν δηλώσεις που -- αν κάποιος τις πρόσεχε -- θα χλεύαζε ακατάσχετα τους είτε θρασείς, είτε αμετροεπείς, είτε απλώς κυνικούς που τις ξεστόμισαν. Οι φασίστες βεβαίως δε χρειάζεται να μιλάν, αφού κάνουν αυτό που κάνουν μια χαρά οι φασίστες: δέρνουνε και σκοτώνουν παίζοντας μπιζ και τις κουμπάρες.

Όταν ο πρώην επικεφαλής του ΣΔΟΕ Διώτης δηλώνει πως: «δεν υπάρχει λίστα, η οποία να μπορεί να καταστεί νομίμως αντικείμενο επεξεργασίας μιας υπηρεσίας, η οποία λειτουργεί εντός των νόμων και του Συντάγματος», έρχεται στον νου ο τρόπος που ο εισαγγελέας Διώτης μια δεκαετία πίσω κατέστησε νομίμως αντικείμενο επεξεργασίας έναν πολυτραυματία. Εκεί οι υπηρεσίες και προσωπικά ο ίδιος λειτουργούσε εντός του νόμου και του Συντάγματος, εκεί μεταχειρίστηκε τον Σάββα Ξηρό με απόλυτο σεβασμό στα δικαιώματα του ως κατηγορουμένου. Και το θέμα δεν είναι ντε και καλά ότι κακώς πήρε τις αποφάσεις που πήρε, το θέμα είναι τα δύο μέτρα και τα δύο σταθμά με τα οποία αντιμετωπίζονται οι νομικές γκρίζες ζώνες: μπορεί όντως το θέμα της 17Ν να ήταν τόσο εξαιρετικής σημασίας ώστε το να παίζεις με τα όρια του Συντάγματος και των νόμων να μπορεί να γίνει κατανοητό. Νά όμως που, σε μια χώρα που καταρρέει οικονομικά και βρίσκεται σε μέγιστη κοινωνική κρίση, το θέμα της αξιοποίησης μιας λίστας πληροφοριών με πιθανούς φοροφυγάδες αξιολογείται ως όχι εξίσου σημαντικό. Ο πήχυς της νομικής ευαισθησίας σηκώνεται, ο πήχυς της σημασίας του ευρύτερου θέματος χαμηλώνει αναλογικώς. Η λίστα παραδίδεται και ο Διώτης αναμένει εντολές που όπως λέει, δεν θα του δοθούν ποτέ από τον Βενιζέλο. Να δει κανείς την ιστορία ως μια μεταφορά για το γενικότερο ταξικό και πολιτικό πρόσημο της Δικαιοσύνης; Να δει τελικά κανείς πόσο, ακόμα και σε νομοθετικό και δικαστικό επίπεδο, ο τρομοκράτης είναι ο απόλυτος εχθρός, πώς ο κουκουλοφόρος τείνει να έχει πια μεταχείριση τρομοκράτη και πώς ο απλός διαδηλωτής τείνει πια να έχει μεταχείριση κουκουλοφόρου -- την ώρα που σε νομοθετικό τουλάχιστον επίπεδο, όσο περισσότερα λεφτά έχεις τόσο πιο νόμιμο καθίσταται το να μην πλήρωνεις φόρους; Ο εφοπλιστής Ρέστης καγχάζει "ελάτε να με βρείτε να με φορολογήσετε". Αυτή του η απειλή είναι η κεντρική ιδέα ενός παγκόσμιου οικονομικού συστήματος που ευλογούμε και προσκυνούμε.

Η επίπλαστη συμμετρία και η ψευδεπίγραφη ορθολογικότητα της Μεγάλης Θεωρίας συγκαλύπτει ένα ανθολόγιο καζουισμού, ένα ποτπουρί αυθαίρετων προκειμένων και ανακόλουθων συμπερασμάτων, ένα βοτανολόγιο ad hoc αξιωμάτων. Ό,τι με ασφάλεια αναγνωρίζουμε ως κοινές λογικές πλάνες είναι το στημόνι. Ό,τι έχουμε μάθει να είναι ανήθικα συμφέροντα και κυνισμός είναι το υφάδι. Το αδράχτι που υφαίνει τον ασυνάρτητο πέπλο που μας σαβανώνει είναι η Μεγάλη Θεωρία. Μια Θεωρία με ποταπό σκοπό: όχι βεβαίως να ερμηνεύσει, να διορθώσει ή να παιδαγωγήσει, παρά να στηρίξει πρακτικώς την αυθαιρεσία και την αγυρτεία, την ακύρωση του πολιτικού διαλόγου, την καταστρατήγηση δικαιωμάτων και ελευθεριών, τελικά να επιβραδύνει την αποσύνθεση ενός ταριχευμένου κουφαριού που όζει πτωμαΐνη: του τερατωδώς τετρακέφαλου πλάσματος '(Ο ήδη νεκρός) Δικομματισμός-(Τα με τεχνητά μέσα διατηρούμενα στη ζωή) Καθεστωτικά ΜΜΕ-Ολιγάρχες αλά Ελληνικά-(Διασωζόμενες ξανά και ξανά με κρατικό χρήμα) Τράπεζες'. Χρεοκοπημένες τράπεζες που δανείζουν σε χρεοκοπημένα ΜΜΕ και χρεοκοπημένα κόμματα, για να μας κάνουν όλοι μαζί από κοινού διαγγέλματα περί χρεοκοπίας.

Κι έτσι, στον πραγματικό κόσμο έξω από τα σοσιαλμήντια, επικρατεί απόλυτη σύγχυση, ο πολτός της εντροπίας που στο τέλος επιφέρει η απόλυτη συμμετρία. Αν κάποτε λέγαμε ότι κάθε Έλληνας και άποψη, πλέον ισχύει κάτι σαν "κάθε Έλληνας και 3-4 απόψεις, αναλόγως το κοινό και την ώρα της ημέρας". Κι όσο εμείς επιχειρηματολογούμε περί της αστυνομικής βίας ή κατά του να μπαίνει το δημόσιο χρέος πριν από τις ζωές μας, όσο εξετάζουμε τις ευθύνες της Αριστεράς ή των κυνικών μη-εκλεγμένων δουλικών της πλουτοκρατίας, ο κόσμος που δεν μπαίνει στα ίντερνετς κι ενημερώνεται ή σχηματίζει γνώμη από την τηλεόραση και τους γείτονες ετοιμάζεται για όλα. Ή μάλλον, για ό,τι να 'ναι: όλα παίζουν, όλα ισοδύναμα και συμμετρικά τοποθετημένα

GatheRate

8 σχόλια:

  1. Χμμμ.. Ενα κείμενο από δύο ανθρώπους των οποίων εκτιμώ τη γραφή. Όμως, η συμμετρία δεν είναι ακριβώς (ή μόνο) αυτή. Απέναντι στο τέλμα και στην πολιτική χυδαιότητα δεν στέκεται μόνο η αριστερή σκέψη, αλλά και μια αστική αντίληψη που αηδιάζει και καταγγέλει. Απέναντι σε όλα αυτά, στέκεται το ίδιο λάβρος ο σοβαρός φιλελεύθερος, κεντροδεξιός ή κεντροαριστερός - και μονότονα τα επαναλαμβάνει κάθε εβδομάδα ο Γεωργελές και πολλοί άλλοι (που σας ενοχλεί και τον βαριέστε). Απέναντι στον Δένδια, τον Βενιζέλο και τον Διώτη, δεν είναι μόνο η αριστερά...

    Και η "αστική" αυτή αντίληψη δεν στέκεται απέναντι "στα δύο άκρα", με τον ίδιο τρόπο, όσο κι αν αναγνωρίζει ευθύνες τους ενός (του νουνεχούς) για το άλλο. Προς το αριστερό στέκεται επικριτικά, με συγγενείς όμως αντιλήψεις, ενώ προς το άλλο απαξιωτικά, αηδιασμένα και κόβοντας κάθε γέφυρα ή έστω και ιδέα επικοινωνίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ελπίζω να ισχύουν όσα λέτε, και δη εκτός διαδικτύου. Προσωπική μου άποψη είναι ότι τον χώρο αντίστασης "Ελένη Βλάχου" (ας τον ονομάσουμε έτσι, για ευκολία) τον έχουν εκκαθαρίσει οι νεοφιλελεύθεροι και οι 'χρήσιμοι' πλην άφρονες ακροδεξιοί του Καμμένου. Όσο για τον Φ. Γεωργελέ, τον οποίο διάβαζα με ενδιαφέρον (και παλιότερα με θέρμη), ένα θα πω: Edito 406 και θα το αφήσω εκεί.

      Διαγραφή
    2. Όχι, δεν είναι ο χώρος "Ελένη Βλάχου", αυτός θα ήταν ένας ξεπεσμένος μεγαλοαστισμός του Κολωνακίου και των ΒΠ. Μιλάμε για τον κορμό της αστικής τάξης, που δεν είναι ούτε κατά διάνοια "νεοφιλελεύθεροι" (αλλιώς ο Μάνος και οι λοιποί θα είχαν μπει στη Βουλή), ούτε Καμμένοι. Είναι οι νορμάλ, μετριοπαθείς άνθρωποι με τις αδυναμίες τους, που έχουν ψηφίσει (όχι φανατικά) και ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και Αριστερά. Και αυτό που βλέπουν, δεν το γουστάρουν καθόλου. Κι είναι πάρα πολλοί...

      Διαγραφή
    3. τι πρόβλημα έχεις με το εδιτο 406 ειδικά;

      Διαγραφή
  2. Δηλαδή επιτέλους το παραδεχτήκατε ότι χάσατε τις εκλογές;

    [σωστός ο Προκόπης]

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η εγκληματικά και μεθοδικά κατασκευασμένη -από το ανήθικο και έκπτωτο εξτρεμιστικό "κέντρο"- άνοδος της Χ.Α., δουλεύει σε πολλά επίπεδα ταυτόχρονα.Και συκοφάντηση της αριστεράς δια της θεωρίας των δυο άκρων και της φορτικής ενορχηστρωμένης αμπελοφιλοσοφίας επί του θέματος, και διαίρεση & αποπροσανατολισμός του πιο αφελούς -αλλά εξ ίσου συνθλιβόμενου- κομματιού της κοινωνίας, και απόπειρα τρομοκράτησης της αριστεράς δια της συντονισμένης δράσης κράτους/παρακράτους στο "δρόμο", και τελικά ως καταλύτης που θα οδηγήσει στο ξέπλυμα των πραξικοπηματιών των μνημονίων , στα πλαίσια ενός μετώπου (μιας κοινωνίας που θα έχει πια συνθηκολογήσει) απέναντι στον κίνδυνο πλήρους εκφασισμού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "....Κοιτάξτε αυτούς τους νεαρούς των δεκαπέντε-δεκαεφτά χρόνων. Κοιτάξτε τους καλά. Προσέξτε την κατήφεια τους. Την νευρική τους απάθεια, την σιωπή τους, την δύσαρθρη ομιλία τους, την δύσθυμη σκληρότητα τους. Προσέξτε πόσο Ακίνητος είναι αυτός ο Νέος Άνθρωπος. Πόσον αμίλητο φόνο κουβαλάει μέσα του. Κι αν ακόμα δεν είναι αυτοί ο Συναγερμός, θα έρθουν παιδιά, έφηβοι, που θα είναι προορισμένοι για τον Νέο Λόγο. Απλά για τον Λόγο. Για λέξεις που ποτέ δεν διαπράχθηκαν, για νοήματα που ποτέ δεν ορθολογήθηκαν, για εικόνες που ποτέ δεν μιλήθηκαν. Φοβηθείτε τους...."
    Γ. Χειμωνάς/μαθητικες καταληψεις του ΄90

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κειμενάρα. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Χειμωνάς το είδε αυτό σε κάτι παιδάκια των χαλβαδοέιτιζ, σε κάτι παιδιά σαν εμένα (μόλις καρφώθηκα). Τι θα έλεγε για τον Δεκέμβρη του 2008 ή τον συγκινητικό παφλασμό 500.000 ανθρώπων τη 12η Φεβρουαρίου, που απωθούνταν με βία από το Σύνταγμα κι επέστρεφαν επίμονα μες στην κόκκινη λάμψη των μολότωφ, και στα δακρυγόνα που σκάγαν στον αέρα;

      Διαγραφή