Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2005

Δεν έχει (;) σίδερα η καρδιά σου να με κλείσει

Ασχολούμαι ερασιτεχνικά με το Κυπριακό από 15 χρονών, ενώ εδώ και κάμποσα χρόνια κατέληξα και να πηγαινοέρχομαι στην Κύπρο. Οι εμπειρίες μου από τη Μεγαλόνησο (συνήθως χαρακτηριζόμενη και ως "μαρτυρική" από τους εξ Ελλάδος) θα συμπυκνωθούν κάποτε σε έναν πολυτελή τόμο, τον οποίο όλο και κάποιος θα μου φέρει στο κεφάλι (να ένας κίνδυνος που δε διατρέχουμε μπλογκάροντας).

Όσοι έχουν περάσει από την ελληνική κοινωνία (μέγα σχολείο, η ελληνική κοινωνία, κάτι σαν το ορφανοτροφείο του Όλιβερ Τουίστ), γνωρίζουν τη στάση και τα στερεότυπά της απέναντι στους (Ελληνο)Κύπριους. Όσοι Καλαμαράδες έχουνε ζήσει στην Κύπρο, έχουνε ζήσει την αντιφατική στάση των (Ελληνο)Κυπρίων απέναντι στον Ελλαδίτη / Καλαμαρά / εξ Ελλάδος / Αδελφό / Πουστοκαλαμαρά. Δε θα σταθώ σε αυτά. Να επισημάνω μόνο πως η Κύπρος μαζεύει (δυσανάλογα;) μεγάλο ποσοστό αλιτήριων Ελλαδιτών, καιροσκόπων και υπερφίαλων νεοαποικιοκρατών που βρίζουν, χλευάζουν κι ασχημονούν και λένε μεγάλα λόγια, αφού αισθάνονται άρχοντες και βεζύρηδες στο νησί σε σχέση με την Κυψέλη, την Τριανδρία, την Κοζάνη και το Ληξούρι, απ' όπου κουβαλήθηκαν φοροφυγαδες, φυγόστρατοι, φυγόδικοι -- ή τι στην ευχή. Φυσικά υπάρχουν και καλοί Ελλαδίτες στην Κύπρο (πρέπει να κάνω τέτοιες ρητές επισημάνσεις, μη μου βγει και τ' όνομα πως μισώ τους ομοίους μου...).

Ξέρετε πως οι Έλληνες στην Αίγυπτο (όπως καταγράφει και μαρτυρεί και ο Τσίρκας στην Αριάγνη), στο Κογκό, στη Νότια Αφρική αλλά και στην πατρογονική μου Πόλη έσπευδαν να συντάσσονται με τους αποικιοκράτες. Είμαστε απαρηγόρητοι που δε μας δόθηκαν αποικίες. Κι έτσι συμπεριφερόμαστε προς την Κύπρο, ως μία αποικία, όπου έχουμε στρατό και αεροπορία και μια κυβέρνηση που μας κοιτά στα μάτια σαν κακοποιημένος πιτσιρικάς μουρμουρίζοντας τον δικό μας εθνικό ύμνο, την ιταλιάνικη μάρτσια ενός κόντε. Κι έτσι, πότε τους αναγορεύουμε ακρίτες υπερέλληνες, πότε μιξο-ανατολίτες μπάσταρδους τουρκόσπορους. Πότε τους βαφτίζουμε βρετανόμουτρα διαβρωμένα με τους αγγλισμούς τους, πότε ανατολίτικες σκυλόφατσες με τα τουρκόφωνα (τάχα μου) ch και dzh και mba και ndou, πότε καθαρούς και ιδανικούς Αχαιούς με τις αρχαίες λέξεις και τα διπλά τους σύμφωνα. Πότε συνθέτουμε παιάνες και θρήνους για τη φτώχεια, την καρτερία, την απλότητα και την καθαρή καρδιά και ματιά τους ριγώντας μπροστά στη φρικτή προσφυγιά, πότε τους φτύνουμε σαρκάζοντας για τα λεφτά, τα ρούχα, τα αυτοκίνητα και τα διαμερίσματα. Άλλοτε σιχτιρίζουμε την Ευρώπη που παραγνωρίζει τα δίκια τους, άλλοτε τους κακίζουμε που ήρθαν στην Ελλάδα και μας πήραν τις δουλειές, τις μπίζνες και τα πάλκα.

Βεβαίως οι Έλληνες καλή κουβέντα δεν έχουν για κανένα. Βεβαίως ο ακυρωμένος αποικιακός μας οίστρος δεν αφορά και κανέναν πέραν από εμάς. Βεβαίως διανύουμε μια εποχή κατά την οποία έχουμε άλλα κι άλλα που μας καίνε και επιεικώς χεστήκαμε για την Κύπρο. Όμως, αυτά (και άλλα) που ανθολόγησα παραπάνω, έχουν εσωτερικευθεί από πολύ μεγάλο μέρος των Κυπρίων. Κοινώς, οι Ελλάδα και οι Ελλαδίτες οικειοποιούνται τη φωνή των (Ελληνο)Κυπρίων. Θέλουμε να μιλάμε εκ μέρους τους και αυτοί να ασπάζονται το τι λέμε γι' αυτούς και να το παπαγαλίζουν ευλαβικά.

Μιλάμε εξ ονόματός τους, κοινώς, κι αυτοί ακούνε τι έχουμε να τους πούμε για τη ζωή τους. Μετά το αναπαράγουν άψογα.

Εδώ και δεκαετίες, οι Ελλαδίτες προσπαθούνε να επιβάλλουν στους (Ελληνο)Κύπριους πώς να σκέφτονται, πώς να αισθάνονται, ποιοι να είναι. Ξεκινώντας από την πολιτική ηγεσία, τους διπλωμάτες, τον Σεφέρη, τη διανόηση και κατεβαίνοντας προς τους απλούς Καλαμαράδες (στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα). Έτσι, όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε, κατά καιρούς αντιφατικές μεταξύ τους, οδηγίες προς τους (Ελληνο)Κύπριους, τις οποίες καλούνται να ενστερνιστούν: "να αισθάνεστε πολύ / λίγο / καθόλου Έλληνες", "να αισθάνεστε πολύ / λίγο / καθόλου Κύπριοι", "είστε ανατολίτες", "είστε Ευρωπαίοι", "να ζήσετε αγκαλίτσα με / να ζήσετε παράλληλα με / να εξοντώσετε τους (Τουρκο)Κύπριους". Και πάει λέγοντας.

Ο δεσποτικός λόγος της Ελλάδας, του εξ ορισμού εθνικού κέντρου των (Ελληνο)Κυπρίων, επελαύνει ανεξέλεγκτος, αναντίλεκτος, αγέρωχος. Ορίζει ποια ντόπια ψελλίσματα είναι προς βρώσιν και ποια ακάθαρτα. Τυποποιεί αναλόγως ιδέες, στάσεις και κινήσεις στο νησί. Απαιτεί την ανεπιφύλακτη υιοθέτησή του από τους ντόπιους. Έρχεται στη νήσο να της τραγουδήσει πώς πρέπει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό της. Ο δεσποτικός λόγος της Ελλάδας καθορίζει ακόμα και το πώς πολλά άτομα βλέπουν τον εαυτό τους ως Κυπραίους εδώ στο νησί (το θυμάστε αυτό; υπάρχουν πολλά).

Κι όλα αυτά αναδύονται και μορφοποιούνται μέσα από την απέραντη ασχετοσύνη, άγνοια και άξεστη ιδεοληψία της Ελλάδας περί την Κύπρο, έναν κυκεώνα (τουρλού, καλύτερα) υλικών όπως ψέματα, προπαγάνδα, αποσιωπήσεις. Τουλάχιστον σε αυτό, η συνεργασία μεταξύ (κάποιων) Ελλαδιτών και (κάποιων) (Ελληνο)Κυπρίων ήταν αγαστή και, σχεδόν, ισότιμη.

GatheRate

10 σχόλια:

  1. "Μιλάμε εξ ονόματός τους, κοινώς, κι αυτοί ακούνε τι έχουμε να τους πούμε για τη ζωή τους. Μετά το αναπαράγουν άψογα."

    Σίγουρα γι αυτό είμαστε υπεύθυνοι εμείς οι Κύπριοι και η παιδική χορωδία που μας κυβερνά, αφού δεν μπορούμε καν να αντιληφθούμε ότι είμαστε γελοίοι.

    Η αλυτρωτική συνείδηση είναι βιώσιμη και αειφόρος :P (aka sustainable) δεν στηρίζεται στον προϋπολογισμό της ελληνικής πρεσβείας

    Στελιος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τι λες μωρέ πάλι; Αντε καλά για την επίσημη πολιτική και διπλωματία, αλλά πραγματικά πιστεύεις πως εμείς οι καλαμαράδες που ζούμε στην Κύπρο πάμε να επιβάλλουμε την άποψή μας στους Κυπρίους και να κανονίζουμε την αντίληψή τους; Μη χέ... Απλά κριτική κάνουμε όπως θα κάναμε και αν ήμαστε στην Ελλάδα για τους Έλληνες και όπως κάνουν και οι Κύπριοι σωρηδόν και εδώ στην Κύπρο, και όταν έρχονται στην Ελλάδα. Από που κι ως που επιβολή άποψης όμως; Αν η άποψή μας επιβάλλεται, αυτό συμβαίνει ανεξάρτητα από εμάς, γιατί οι Κύπριοι είναι κατά την άποψή μου ακόμα ανώριμος, πολιτικά, λαός. Εδώ θα συμφωνήσω με τον Στέλιο στο παραπάνω σχόλιο (με τη διαφορά πως λέω ανώριμος και όχι γελοίος).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. πραγματικά πιστεύεις πως εμείς οι καλαμαράδες που ζούμε στην Κύπρο πάμε να επιβάλλουμε την άποψή μας στους Κυπρίους και να κανονίζουμε την αντίληψή τους;

    Δε νομίζω πως γράφει αυτό. Πρώτα λέει για εσάς τους καλαμαράδες που ζείτε στην Κύπρο τι μουνιά που είστε κλπ και μετά λέει ότι γενικά οι Έλληνες (σαν Ελλάδα) προσπαθούν να επιβάλλουν κλπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το πρόβλημα είναι ότι μια φορά και ένα καιρό μας είπαν ότι είμαστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και από τότε το δέσαμε στο ψηλό μαντήλι, και δεν βλέπουμε τι γίνεται γύρω μας (επείσης 12 χρόνια brainwash στο σχολείο δεν βοηθάνε)Μάλλον προς απόγονοι Μπαγκλαντεσιανών μας βλέπω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αυτό με την Μπαγκλαντές έχει βάση. Η Μπαγκλαντές σήμερα, θυμίζει την Κύπρο πριν 50 χρόνια. Στους Μπαγκλαντεσιανούς λένε ότι είναι απόγονοι των ένδοξων Μογγόλων οπλαρχιγών που σάρωσαν την Ασία πριν 1000 χρόνια, και ότι για όοολα τα κακά της μοίρας τους φταίνε οι Πακιστανοί (Μπαγκλαντές-Πακιστάν είναι κάτι σαν Κύπρος-Τουρκία).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. j95 έχεις δίκιο για τη χρονολογική σειρά, πρώτα λέει το ένα και μετά το άλλο. Ευχαριστούμε για τη διευκρίνιση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Χωρίς να έχω διαβάσει ολόκληρη την Αριάγνη (μόνο το απόσπασμα στο σχολικό βιβλίο) υποψιάζομαι ότι "Ο Καβάφης και η εποχή του" είναι ακόμα καλύτερη ανάλυση της οικονομικής ιστορίας της ελληνικής κοινότητας της Αιγύπτου. Χοντρικά αναφέρεται σε δυο φουρνιές μεταναστών: η πρώτη(όπου κατατάσσονται οι Καβάφηδες) λειτούργησε ώς μέρος της αιγυπτιακής μπουρζουαζίας όταν η Αίγυπτος ήταν ουσιαστικά ανεξάρτητη (παραδοσιακός ρόλος των Ρωμιών στα αστικά κέντρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας), η δεύτερη σαν συνεργάτες της Αγγλικής κατοχής.
    Ο Τσίρκας ερμηνεύει τα παλιότερα έργα του Καβάφη με βάση την κοινωνική θέση του ως ξεπεσμένου μεγαλοαστού σε εποχή παρακμής-κατοχής (Δεν ξέρω αν ο Said διάβαζε Τσίρκα αλλά η ανάλυση του μου φαίνεται συγγενική).

    Στέλιος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Στέλιο,

    σ' ευχαριστώ για την επισήμανση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ? Πλάκα κάνεις έτσι? Έχουν στερεότυπα οι Έλληνες για τους Κύπριους? Δεν λέω, κάποιοι μπορεί να έχουνε και να μην το έχω ακούσει. Το μόνο που έχω ακούσει είναι οτι η Κύπρος δεν είναι το μπουρδέλο που είναι η Ελλάδα και οι Κύπριοι είναι πιο σοβαροί κτλ. Κατα τ'αλλα η μόνη άλλη επαφή που είχα με το θέμα της Κύπρου είναι η ιστορία για το πως the mainland let you down και το δεν ξεχνώ. Εμένα αυτές είναι οι εμπειρίες μου στο θέμα ως Αθηναίος, κατα τ'αλλα ότι άποψη έχω για την Κύπρο έχω και για τη Ρόδο ή για τη Σάμο κτλ.

      Με βάση τα παραπάνω λοιπόν, το άρθρο σου εμένα προσωπικά μου φαίνεται απλά εξωγήινο και τρομερά αξιοπερίεργο. Ήρθα και το διάβασα επειδή κάποιος το ανέφερε στο facebook και μου φάνηκε κι εκεί πολύ ενδιαφέρον και παράξενο. Καθώς σκέφτομαι τώρα σχετικά μάλιστα, νομίζω οτι έχω την ίδια εμπειρία που είχα με όταν πρωτοέμαθα οτι υπάρχει κάποιου είδους κόντρα με τη Θεσσαλονίκη (θέμα που μάλλον μόνο οι Θεσσαλονικείς ξέρανε) απο το ΑΜΑΝ. Απο τη δικιά μου σκοπιά η όλη ιστορία είναι κάτι εσωτερικό, κάποιου είδους φαινόμενο για το οποίο οι Ελλαδίτες όπως λες, δεν πρέπει γενικά να έχουν ιδέα...

      Διαγραφή
  9. Οτι πιο ακυρο και ψευδες εχω διαβασει μεχρι σημερα.Επισης τους χυδαιους χαρακτηρισμους κατα των Ελληνων κρατα τους για τον εαυτο σου.Τουβλο που ολα τα ξερεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή