Σημειώσεις για το Blade Runner 2049

Από τις ταινίες που οπωσδήποτε πρέπει να δεις κανείς στη μεγάλη οθόνη. Όσο πιο μεγάλη, τόσο πιο καλά.

*

Από τον καιρό που είδα το Σολάρις έχω να αισθανθώ έτσι σε ταινία που μιλάει για κάποιον πιθανό κόσμο άλλο από τον δικό μας. Η ταινία με τράβηξε μέσα της.

*

Μακριά από κιουμπρικιανή αποστασιοποίηση και αλαζονεία, η ταινία ωστόσο είναι εικαστικά ανυπέρβλητη: δεν έχουμε ξαναδεί κάτι τέτοιο και δεν ξέρω αν ήμασταν έτοιμοι να δούμε κάτι τέτοιο. Παρά το εικαστικώς θαυμαστό αποτέλεσμα, υπάρχει μεγάλη απόσταση από τα στημένα πλάνα του Αγγελόπουλου, την πόζα του Κιούμπρικ, τα ταμπλώ βιβάν του Γκρηναγουέη (τον οποίο αγαπώ) ή τα οπτικά πυροτεχνήματα άλλων: η ταινία παραμένει αναλλοίωτα ανθρώπινη. Μυρίζεις την ανθρωπίλα διαρκώς, όχι ως αποφορά παρά ως το μόνο που έχουμε. Ταυτόχρονα, κάποιες σκηνές μού έκοψαν την ανάσα με την ανυπόκριτα έκπαγλη ομορφιά τους.

*

Η ταινία αποφεύγει ακροβατικώς να πάθει Μαντ Μαξ, δηλαδή να ασχοληθεί υπερβολικά με τον κόσμο της ως σκηνικό που δεσπόζει και σχεδόν πρωταγωνιστεί. Βεβαίως ο κόσμος του Blade Runner 2049 είναι στημένος με θαυμαστή λεπτομέρεια. Σε αντιδιαστολή με το αυθεντικό Blade Runner, στο οποίο ο κόσμος περιορίζεται σε μια φαραωνικώς τοκιοποιημένη πόλη, ο κόσμος του Blade Runner 2049, είναι πολύ πιο πραγματικός, ίσως και γιατί είναι ειδωμένος μέσα από τα μάτια των ηρώων. Επιπλέον, ακόμα περισσότερο από την πρώτη ταινία, είναι ένας κόσμος μέσα στον οποίο χώνεσαι αναπόδραστα.

*

Η ταινία αυτή έχει χαρακτήρες. Έχει και διαλόγους. Έχει και σοβαρή πλοκή. Κι αυτό το λέει κάποιος που ακόμα και τώρα έχει το αυθεντικό Blade Runner ως μια από τις αγαπημένες του ταινίες. Η σκηνοθετική ευφυία του Βιλνέβ φαίνεται στο κάθε τι, σε πολλά μικρά και σε όλα τα μεγάλα, χωρίς να μοστράρεται και χωρίς να επιδεικνύεται.

*

Το σάουντρακ με έπιασε απροετοίμαστο. Είναι εντυπωσιακό, ζωντανό: στον αντίποδα μελωδικών διακοσμήσεων Γουίλιαμς και Έλφμαν, αναπόσπαστο μέρος της ίδιας της τανίας. Τέτοιο σάουντρακ έχω να ακούσω από τον καιρό που συνέθετε ο Αρτέμιεφ για τον Ταρκόφσκι. Εξαίσιο είναι -- ακόμα και όταν σε κάποια σκηνή κλείνει το μάτι στον Βαγγέλη.

*

Μόλις τελείωσε η ταινία είχα την αίσθηση ότι είχα παρακολουθήσει το όνειρο κάποιου, κάποιου που ονειρευόταν τον εικοστό αιώνα. Μου ήρθε επίσης -- χρόνια ξεχασμένο -- το μόττο του Γεροντίου του Έλιοτ:

Thou hast nor youth nor age
But as it were an after dinner sleep
Dreaming of both.