Ανήκω σε μια γενιά που γενικά φρονούσε ότι η
πολιτική είναι ζήτημα οργανωτικών και ηγετικών ικανοτήτων, ταλέντου και
ευφυίας, ότι ο καλός πολιτικός είναι περίπου όπως ένας γερός προπονητής.
Ανήκω επίσης σε μια γενιά που τη διαφθορά, αν και βρισκόταν παντού, τη θεωρούσε παρείσακτο στοιχείο, θόρυβο και φύρα και δεν την αντιλαμβανόταν ως ζωτικό στοιχείο του συστήματος. Η γενιά μας επίσης αντιμετώπιζε τη διάχυτη βία (του ποινικού εγκλήματος, των καθημερινών σχέσεων εξουσίας, τη μέχρι πρόσφατα κρυφή βία του κράτους) καθαρά ως ζήτημα παιδείας και καλλιέργειας, πάντοτε στα πλαίσια του γενικευμένου εκθεσαδισμού. Αυτός ο ίδιος εκθεσαδισμός αποτελεί το υπόβαθρο της ιδεολογίας "της ομάδας των, μέχρι πρότινος αδρανών έως αμέτοχων στα κοινά και τώρα όψιμα 'ενεργών' διανοουμένων", κατά τον Άρη Μαραγκόπουλο: όσων εσχάτως ανακάλυψαν την ύπαρξη της βίας και τη θεώρησαν καινοφανή εκδήλωση άνομης απείθειας ενός ολόκληρου λαού -- ή και ανθρωπογεωγραφικού χώρου.
Γενικά, επιθυμούσε με κάθε μέσο να πιστέψει η γενιά μου πως όλα θα πήγαιναν μια χαρούλα αν είχαμε καλούς πολιτικούς και τίμιους, σοβαρούς και μεθοδικούς. Οποιαδήποτε συζήτηση περί συστήματος και καπιταλισμού (θεός φυλάξοι!) ήταν ιδεοληψίες αριστερές, άξιες να γίνουν βορά της επιθεώρησης ή και του Δελφινάριου. Ακόμα και μια μεγάλη μερίδα της Αριστεράς ευαγγελιζόταν τις αρετές του ηρέμα ακτιβισμού και της φιλάνθρωπης συμπαράστασης, χωρίς φανατισμούς και κουβέντες για τάξεις και εκμετάλλευση. Χωρίς ουτοπίες.
Αλλά και ποιος έχει διάθεση να ασχοληθεί με ουτοπίες. Άλλωστε, όπου ακούς πραγματωμένη ουτοπία, κράτα καλάθι για την αυταρχικότερη και αγριότερη δυστοπία. Οι δήθεν πραγματωμένες ουτοπίες, χώρες του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού", υπήρξαν απέραντες ανοιχτές φυλακές. Φυλακές που ο νεοφιλελευθερισμός φαίνεται ιδιαιτέρως ικανός και πρόθυμος να ξαναοικοδομήσει, αυτή τη φορά στο όνομα ενός δόγματος που ανερυθρίαστα κι απροκάλυπτα προορίζεται για λίγους, καπάτσους και ήδη προνομιούχους.
Καμμιά συγκίνηση λοιπόν και καμμία νοσταλγία για τους θυρεούς κάθε υπαρκτής ουτοπίας ή για τις εξαγγελίες εγκαθιδρύσεών τους. Γράφει όμως ο Εδουάρδο Γκαλεάνο: "Η ουτοπία βρίσκεται στον ορίζοντα. Αν κάνω δύο βήματα προς το μέρος της, αυτή απομακρύνεται δυο βήματα πίσω. Αν προχωρήσω δέκα βήματα μπροστά, εκείνη ξεγλυστράει δέκα βήματα πιο πέρα. Όσο μακριά κι αν πάω, ποτέ δεν την αγγίζω. Προς τι λοιπόν η ουτοπία; Μας αναγκάζει να προχωρούμε".
Η ουτοπία είναι η γραμμή του ορίζοντος προς την οποία πορεύθηκαν και όσοι πολέμησαν τον νομοθετημένο ρατσισμό και την καθ' όλα κόσμια δουλεία, όσοι ανέτρεψαν μοναρχίες και φεουδάρχες, όσοι πολεμούν τις διακρίσεις και όσοι χειραφέτησαν τις γυναίκες -- έστω και ελλιπώς. Αυτή η γραμμή του ορίζοντος αποτελεί τον προορισμό όσων αγωνίστηκαν, άφρονες κι ονειροπόλοι στα μάτια των συγχρόνων τους, για τις (επαπειλούμενες πλέον) ελευθερίες, κατακτήσεις και δικαιώματά μας: ελευθερία του λόγου, γραπτά συντάγματα, πενθήμερο, πληρωμένες διακοπές, οκτάωρο, ίση αμοιβή για ίση εργασία, συλλογικές συμβάσεις, απαγόρευση διακρίσεων -- όσα έστω και λίγο περιστέλλουν και ελέγχουν τη φυσική ροπή προς τον αυταρχισμό και την αδηφαγία που χαρακτηρίζουνε την εξουσία και τον συσσωρευμένο πλούτο.
Τίποτε δεν έγινε ποτέ από όσους απλώς τηρούσαν πολιτικές στάσεις. Αυτό δυστυχώς περιλαμβάνει και τη στάση με τα χέρια σε ανάταση και τις παλάμες τεντωμένες να ασβολώνουν τη Βουλή. Γνωστά πια αυτά από την καλή και, κυρίως, από την ανάποδη. Γι' αυτό είναι αναγκαίο να μετακινηθούμε πέρα από εκεί που ξέρουμε ότι στεκόμαστε και να βαδίσουμε προς τη γραμμή του ορίζοντος.
Για τη στήλη 'Blogs in print' της Ελευθεροτυπίας της 2.III.2013
Ανήκω επίσης σε μια γενιά που τη διαφθορά, αν και βρισκόταν παντού, τη θεωρούσε παρείσακτο στοιχείο, θόρυβο και φύρα και δεν την αντιλαμβανόταν ως ζωτικό στοιχείο του συστήματος. Η γενιά μας επίσης αντιμετώπιζε τη διάχυτη βία (του ποινικού εγκλήματος, των καθημερινών σχέσεων εξουσίας, τη μέχρι πρόσφατα κρυφή βία του κράτους) καθαρά ως ζήτημα παιδείας και καλλιέργειας, πάντοτε στα πλαίσια του γενικευμένου εκθεσαδισμού. Αυτός ο ίδιος εκθεσαδισμός αποτελεί το υπόβαθρο της ιδεολογίας "της ομάδας των, μέχρι πρότινος αδρανών έως αμέτοχων στα κοινά και τώρα όψιμα 'ενεργών' διανοουμένων", κατά τον Άρη Μαραγκόπουλο: όσων εσχάτως ανακάλυψαν την ύπαρξη της βίας και τη θεώρησαν καινοφανή εκδήλωση άνομης απείθειας ενός ολόκληρου λαού -- ή και ανθρωπογεωγραφικού χώρου.
Γενικά, επιθυμούσε με κάθε μέσο να πιστέψει η γενιά μου πως όλα θα πήγαιναν μια χαρούλα αν είχαμε καλούς πολιτικούς και τίμιους, σοβαρούς και μεθοδικούς. Οποιαδήποτε συζήτηση περί συστήματος και καπιταλισμού (θεός φυλάξοι!) ήταν ιδεοληψίες αριστερές, άξιες να γίνουν βορά της επιθεώρησης ή και του Δελφινάριου. Ακόμα και μια μεγάλη μερίδα της Αριστεράς ευαγγελιζόταν τις αρετές του ηρέμα ακτιβισμού και της φιλάνθρωπης συμπαράστασης, χωρίς φανατισμούς και κουβέντες για τάξεις και εκμετάλλευση. Χωρίς ουτοπίες.
Αλλά και ποιος έχει διάθεση να ασχοληθεί με ουτοπίες. Άλλωστε, όπου ακούς πραγματωμένη ουτοπία, κράτα καλάθι για την αυταρχικότερη και αγριότερη δυστοπία. Οι δήθεν πραγματωμένες ουτοπίες, χώρες του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού", υπήρξαν απέραντες ανοιχτές φυλακές. Φυλακές που ο νεοφιλελευθερισμός φαίνεται ιδιαιτέρως ικανός και πρόθυμος να ξαναοικοδομήσει, αυτή τη φορά στο όνομα ενός δόγματος που ανερυθρίαστα κι απροκάλυπτα προορίζεται για λίγους, καπάτσους και ήδη προνομιούχους.
Καμμιά συγκίνηση λοιπόν και καμμία νοσταλγία για τους θυρεούς κάθε υπαρκτής ουτοπίας ή για τις εξαγγελίες εγκαθιδρύσεών τους. Γράφει όμως ο Εδουάρδο Γκαλεάνο: "Η ουτοπία βρίσκεται στον ορίζοντα. Αν κάνω δύο βήματα προς το μέρος της, αυτή απομακρύνεται δυο βήματα πίσω. Αν προχωρήσω δέκα βήματα μπροστά, εκείνη ξεγλυστράει δέκα βήματα πιο πέρα. Όσο μακριά κι αν πάω, ποτέ δεν την αγγίζω. Προς τι λοιπόν η ουτοπία; Μας αναγκάζει να προχωρούμε".
Η ουτοπία είναι η γραμμή του ορίζοντος προς την οποία πορεύθηκαν και όσοι πολέμησαν τον νομοθετημένο ρατσισμό και την καθ' όλα κόσμια δουλεία, όσοι ανέτρεψαν μοναρχίες και φεουδάρχες, όσοι πολεμούν τις διακρίσεις και όσοι χειραφέτησαν τις γυναίκες -- έστω και ελλιπώς. Αυτή η γραμμή του ορίζοντος αποτελεί τον προορισμό όσων αγωνίστηκαν, άφρονες κι ονειροπόλοι στα μάτια των συγχρόνων τους, για τις (επαπειλούμενες πλέον) ελευθερίες, κατακτήσεις και δικαιώματά μας: ελευθερία του λόγου, γραπτά συντάγματα, πενθήμερο, πληρωμένες διακοπές, οκτάωρο, ίση αμοιβή για ίση εργασία, συλλογικές συμβάσεις, απαγόρευση διακρίσεων -- όσα έστω και λίγο περιστέλλουν και ελέγχουν τη φυσική ροπή προς τον αυταρχισμό και την αδηφαγία που χαρακτηρίζουνε την εξουσία και τον συσσωρευμένο πλούτο.
Τίποτε δεν έγινε ποτέ από όσους απλώς τηρούσαν πολιτικές στάσεις. Αυτό δυστυχώς περιλαμβάνει και τη στάση με τα χέρια σε ανάταση και τις παλάμες τεντωμένες να ασβολώνουν τη Βουλή. Γνωστά πια αυτά από την καλή και, κυρίως, από την ανάποδη. Γι' αυτό είναι αναγκαίο να μετακινηθούμε πέρα από εκεί που ξέρουμε ότι στεκόμαστε και να βαδίσουμε προς τη γραμμή του ορίζοντος.
Για τη στήλη 'Blogs in print' της Ελευθεροτυπίας της 2.III.2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου