Φαντασίες

Με ξύπνησαν πολύ πρωί οι σειρήνες. Αυτές οι καινούργιες που εγκατέστησαν εδώ προ διετίας ακούγονται πολύ πιο υποβλητικές και λιγότερο στριγγιές από τις προηγούμενες. Ξανακοιμήθηκα γρήγορα, προτού προλάβει ο παππούς από απέναντι να ξυπνήσει κατά τις έξι και να αρχίσει να τραγουδάει την Τηλλυρκώτισσα, όπως κάνει περί τις δυο φορές τη βδομάδα ανελλιπώς εδώ και σχεδόν πέντε χρόνια. Είδα στον ύπνο μου τη Θάτσερ να μου λέει για τον Πινοτσέτ (είχα την κουβέντα του χτες βράδυ, βλέπετε). Αισθανόμουν αποστροφή και ενδιαφέρον ταυτόχρονα: πολύ καλά κρατιέται η άρπυια, σκεφτόμουνα μες στον ύπνο μου.

[Η Τηλλυρκώτισσα είναι το γνωστό κυπριώτικο τραγουδάκι στα κορακίστικα. Τηλλυρκώτισσα είναι αυτή που κατάγεται από την Τηλλυρία. Η Τηλλυρία, πάλαι κυρίως τουρκοπεριοχή, είναι εκεί στα καπούλια της Κύπρου, στα αριστερά όπως βλέπει κανείς τον χάρτη. Εκεί έριξαν ναπάλμ οι Τούρκοι το '64, προετοιμάζοντας εισβολή για να λυτρώσουν τους Κύπριους αδερφούς (τους), όμως τους μαζέψανε συνοπτικά οι φονιάδες-των-λαών-Αμερικάνοι.]

Ξύπνησα και πήγα στη δουλειά με το αυτοκίνητο. Η δασκάλα οδήγησής μου (εδώ έμαθα να οδηγώ -- όσο χρονών ήμουνα ποτέ δεν είχα χρειαστεί ΙΧ) μου έλεγε πώς ξύπνησε το πρωί πριν 33 χρόνια στην Κερύνεια να φτιάξει καφέ και είδε τη θάλασσα μαύρη. Ερχόταν, επιτέλους, ο Στόλος. Μπήκανε στ' αυτοκίνητο κι έφυγαν. Ξαναείδαν την πόλη το 2003· πάει τακτικά 'απέναντι' και βρίσκει και φτηνά τσιγάρα, δεν κόβεται το ρημάδι όταν είσαι μέσα σε ένα εκπαιδευτικό κορόλα δώδεκα ώρες την ημέρα στους δρόμους.

Τη θυμήθηκα βλέποντας το 'Γράμματα από την Ιβοτζίμα', εκεί που βγαίνει ο φαντάρος να αδειάσει το καθήκι και βλέπει τον αμερικάνικο στόλο μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι. Ωραίο έργο, καλύτερο από τις 'Σημαίες'. Εικαστικά, ύστερος Ήστγουντ: μονοχρωμία και καραβατζιανό κιαροσκούρο. Η σκόπευση, η εστίαση, σχεδόν αδιανόητη: από τη μεριά του ηττημένου εχθρού. Μου έκανε αίσθηση η σκηνή της εν ψυχρώ εκτέλεσης γιαπωνέζων αιχμαλώτων από αμερικάνους που βαριόντουσαν να τους φυλάνε. Για σκέψου.

Φαντασιωνόμουν όσην ώρα το έβλεπα κι εγώ: ένα δίπτυχο για τη μικρασιατική καταστροφή, ελληνικής παραγωγής. Τηλεοπτικό, βεβαίως, αφού το ελληνικό σινεμά είναι σαν τα ελληνικά κρασιά: κυρίως άθλιο, με εξαίρεση ελάχιστους μικρούς παραγωγούς. Όμως ωραία παραγωγή, α λα 'Παιδιά της Νιόβης', κουστούμια, κρινολίνα, φέσια, πιάνο, γαλλικά και η Αλμυρά Έρημος.

Μέρος πρώτο: Τα μπαϊράκια των προγόνων μας. Πώς μια χούφτα πολεμιστές του Κεμάλ απωθούνε τον ξενοκίνητο ελληνικό στρατό που αμέτι-μουχαμέτι θέλει να διαμελίσει την Τουρκία για λογαριασμό Βρετανών, Γάλλων και Ιταλών και να φτάσει στην Άγκυρα. Σφαγές, βιασμοί, αγριότητες· ο Στεργιάδης προσπαθεί εκκεντρικά να επιβάλει νόμο και τάξη, ο ελληνισμός βγάζει το άχτι του (σφαγές, βιασμοί, αγριότητες ). Οι Γιουνανλήδες φτάνουνε μέχρι το Αφιόν και το Εσκί Σεχίρ. Τρόμος φρίκη κτλ. Έλληνες στρατιώτες σκοτώνουν, καίνε και βιάζουνε για πλάκα. Ή για να εκδικηθούνε τον Παλαιολόγο.

Μέρος δεύτερο: Γράμματα από τη Μικρασία. Τα γνωστά. Κούρδοι (ξέρω ότι δεν κάνει να τους κακολογούμε, αλλά τω καιρώ εκείνω ήταν στην υπηρεσία της τσέπης τους: ο μακαρίτης ο παππούς μού είπε περήφανα ότι του έδωσαν όπλο στα εφτά του για να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι στους 'Κούρτους'), Τσέτες και οι στρατιώτες της Τουρκικής Δημοκρατίας σπάνε το μέτωπο και οι εισβολείς παίρνουν πόδι και πάνε από κει που 'ρθανε. Σφαγές, βιασμοί, αγριότητες. Η Σμύρνη καίγεται, ο κόσμος συνωστίζεται στην προκυμαία. Σφαγές, βιασμοί, αγριότητες. Το ελληνικό κράτος κοιτάζει να εκκενώσει (επιτυχώς) τα στρατά του αλλά οι σταφιδέμποροι, οι πουτάνες οι Σμυρνιές, οι μπακάληδες, οι χοντρές κυράδες με τα κολιέ και όλοι οι εν γένει τουρκόσποροι ας βρούνε μπάρκο κι ας τραβήξουνε κουπί. Βεβαίως φταίνε κυρίως οι ξένοι που δε φόρτωσαν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες σε μισή εκατοντάδα βαπόρια και εκκένωσαν τους υπηκόους τους μόνο. Τέλος πάντων, σφαγές, βιασμοί, αγριότητες .

Φυσικά, θα μπορούσαν να μας προλάβουν οι Τούρκοι και να κάνουν αυτοί το αντίστοιχο δίπτυχο. Άλλωστε είναι οι νικητές του Πολέμου της Ανεξαρτησίας τους. Αλλά είναι και βάρβαρα ζώα επίσης. Οπότε η ιστορική ευθύνη να ακολουθήσουμε τον Κλιντ Ήστγουντ πέφτει σε εμάς, εμάς που έχουμε το συγκριτικό πλεονέκτημα του πολιτισμού. Και της φιλοξενίας -- ιδίως των προσφύγων.

[Όταν έφτασαν οι παππούδες μου στα Φάρσαλα το 1923, όπου τους έστειλε το κράτος γιατί τους θεώρησε γεωργούς κι είχε και γη καβάτζα εκεί, έτρεξαν να πιούνε νερό στην πηγή της πλατείας. "Ούι μάνα μ', κοίτα, πίνουν νερό οι αούντηδες" έλεγαν οι ντόπιοι. Επίσης ισχυρίζονταν ότι οι γυναίκες των τουρκόσπορων πλένονταν κάθε μέρα για να "βγάλουν τ' Άγιο-Μύρον από πάνω τους" κι ότι γδυνόντουσαν πριν πέσουν στο κρεβάτι γιατί ήταν "παστρικιές".]

Παράδοση, γιέι!

Πολλή παράδοση. Ό,τι δεν είναι παραδοσιακό και παραδοσιακά ελληνικό και ελληνικά παραδοσιακό, είναι στο ντιενέι της φυλής.

Δείτε πώς όλα αυτά συγκεφαλαιώνονται στο παρακάτω βίντεο. Στο τέλος πέφτει και μια μπαλωθιά. Πάλι στην απ' έξω έμειναν οι βορείως της γραμμής Σπερχειού-Αμβρακικού, αλλά τι να γίνει.

Σώσον Κύριε!

Τι μαθαίνει κανείς...

Αλίμονο σ' εμάς τα ανύπαντρα

Το τέταρτο βιβλίο της, νομίζω· το προωθούσε αυτοπροσώπως στον Παπασωτηρίου της Πανεπιστημίου την περασμένη Τρίτη. Αγόραζε πάντως πολύς κόσμος.

Shall not the Judge of all the earth do right?

Πιάστε και διαβάστε το κόμικ Watchmen του Alan Moore τώρα, προτού γίνει ταινία καρτούν...

Το να αποκαλέσεις 'πολυεπίπεδο' το Watchmen ή το να δηλώσεις ότι 'παίζει σε πολλά επίπεδα' αποτελεί φρικτομπαναλωδέστατη κοινοτοπία. Το Watchmen είναι το αποκορύφωμα αυτού που λέμε 'κόμικ': πιάνει όλα τα θέματα, μοτίβα και κλισέ (σχεδιαστικά και αφηγηματικά) καθώς και τους 'τόπους' του κομικίστικου είδους και τα σβουρίζει και τα πλέκει μεταξύ τους μέχρι να βγάλει κάτι απροσδόκητα πλούσιο, σύνθετο και συναρπαστικό.

Σαφώς πολύ πιο χορταστικό και απαιτητικό από πολλή λογοτεχνία, επιστημονικής φαντασίας ή μη. Πάει πολύ πιο μακριά από αυτά που εξυπακούει η πλοκή του.

Άντε. Θα χάσετε τον ύπνο σας.

Εκτιμήσεις και εικασίες

στον ολντ μπόυ

Προσπαθώ να αρθρώσω λογικά την αηδία και το μπούχτισμα για τα οποία μίλησα πριν.

Ψυχρά και ψύχραιμα λοιπόν:

Θα ξεχάσετε την Πάρνηθα όπως ξεχάσατε τη Χαλκιδική, την Πεντέλη, τον Υμηττό, τον Ταΰγετο, τη Σάμο, τη Θάσο... Μετά θα βοσκάτε τα κατσίκια σας, θα βάζετε πατάτα και θα αγοράζετε οικόπεδα στο πρώην δάσος . Όταν σας πνίξουνε τα ρέματα και διαβρωθούν τα χτήματα, θα λέτε αοριστολογικά "η φύση εκδικείται" και θα εγκαλείτε το κράτος.

Θα ξεχάσετε αυτά τα σκάνδαλα και τις κομπίνες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ όπως γενικά ξεχνάτε τη διαφθορά, που εμποδίζει την ανάπτυξη του τόπου, αφού σας διορίζει εκτάκτους, εποχιακούς και μόνιμους, σας εξασφαλίζει άδειες, επιχορηγήσεις, μίζες -- ενίοτε και πολυτελή βίο, όπως στον δήμαρχο Σχοινούσας και στους 'καημένους' του Παντείου.

Θα ξεχάσετε τ__ __________ όπως ξεχάσατε την Ήλιος, το Σαμίνα Εξπρές, τη Ρικομέξ και τους σεισμούς του '99, το πέταλο του Μαλιακού, τα Τέμπη. Τι φταίνε για την κακιά την ώρα οι άνθρωποι.

Θα ξεχάσετε τ__ ________ όπως ξεχάσατε τα σκάνδαλα του φεουδαρχίζοντος ανώτερου κλήρου και το πώς σέρνει το δημόσιο βίο μας από τα μαλλιά (με την πατερίτσα, αντί για ρόπαλο, στο άλλο χέρι). Και εδώ και στα ελληνικά Ιεροσόλυμα. Νομίζετε ότι το πρόβλημα λέγεται "Χριστόδουλος".

Θα ξεχάσετε τ__ ________ όπως ξεχάσατε τον Άλεξ, την Αμάρυνθο, το Πλατύ, τους εκατοντάδες κακοποιημένους και νεκρούς μετανάστες (οι πιο πολλοί Αλβανοί φονιάδες, ντάξει;), τους δεκάδες νεκρούς και κακοποιημένους της αστυνομικής βίας στις πόλεις μας, τους μπαζωμένους Ρομά. Και τι να κάνουμε, στο κάτω κάτω.

Θα ξεχάσετε τ__ ________ όπως ξεχάσατε (ήδη) και την πολυλατρεμένη σας Αμαλία Καλυβινού. Πού πάμε χωρίς φακελάκι.