De Micha et Danimarcia meridionali

Ξεκινάμε από εδώ, ένα πρόσφατο κείμενο του Τάκη Μίχα. Ας δούμε ένα προς ένα τα σημεία στα οποία οι Δανοί είναι πιο πολιτισμένο και πεφωτισμένο έθνος από εμάς.

* Οι μαθητές που φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία στη Δανία επιδοτούνται από το κράτος.

* Μια ομάδα γονέων μπορεί να προσλάβει δασκάλους (που πληρώνονται από το κράτος) και να δημιουργήσει το δικό της σχολείο.

Ναι, αλλά η Δανία δαπανά πολλαπλάσια από εμάς στη δημόσια εκπαίδευση.

* Δεν υπάρχει πανεπιστημιακό «άσυλο».

Είναί ωστόσο αδιανόητο για την αστυνομία να εισβάλει σε πανεπιστημιακούς χώρους, εδώ δεν έχουν κάνει ντου στη Χριστιανία, συνοικία της Κοπεγχάγης υπό διαρκή κατάληψη από αντεξουσιαστές, χίπηδες κι άλλα τέτοια στοιχεία, όπου η (παράνομη στη Δανία) φούντα κυκλοφορεί ελεύθερα.

* Δεν υπάρχουν αιώνιοι φοιτητές. Ενας φοιτητής που θα αποτύχει δύο συνεχόμενες φορές στις εξετάσεις θα πρέπει να εγκαταλείψει τη σχολή.

* Οι φοιτητές αγοράζουν τα πανεπιστημιακά βιβλία -δεν τα παίρνουν δωρεάν.

* Δεν υπάρχει ένα πανεπιστημιακό εγχειρίδιο. Υπάρχουν πολλά βιβλία γραμμένα πολλές φορές και σε άλλες γλώσσες (αγγλικά, γερμανικά).

Επειδή οι φοιτητές παίρνουν μεγάλα φοιτητικά δάνεια από το κράτος για να σπουδάσουν με επιτόκιο κάτω του πληθωρισμού, με τα οποία ζουν άνετα. Η αποπληρωμή τους γίνεται για δεκαετίες, με χαμηλή δόση.

* Πολλές φορές οι κενές θέσεις διδασκαλίας στα πανεπιστήμια της Δανίας διαφημίζονται στα διεθνή επιστημονικά έντυπα. Στόχος είναι να προσελκυσθούν τα καλύτερα μυαλά και όχι να βολευτούν τα «φιλαράκια».

* Στόχος του εκπαιδευτικού συστήματος είναι να παράγει άτομα που μπορούν να ανταποκριθούν στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις ενός διεθνοποιημένου περιβάλλοντος -και όχι άτομα έτοιμα να «παρκάρουν» για όλη τους τη ζωή στο Δημόσιο.

Όντως έτσι είναι. Ωστόσο ο συντηρητισμός, η εσωστρέφεια και η επιστημονική αδράνεια και ενίοτε οπισθοδρομικότητα των δανέζικων πανεπιστημίων ξεπερνάει ακόμα και των δικών μας.

* Επιτρέπονται οι μαζικές απολύσεις χωρίς αποζημίωση. Μια επιχείρηση μπορεί να απολύσει από τη μια ημέρα στην άλλη όλο το προσωπικό.

* Οι εργοδότες δεν πληρώνουν εισφορές.

* Οι άνεργοι είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν μαθήματα μετεκπαίδευσης και να στραφούν προς νέες μορφές απασχόλησης, αν ο κλάδος είναι κορεσμένος. Αν αρνηθούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα ή αν αρνηθούν να πάρουν τη θέση εργασίας που θα τους υποδείξει το γραφείο ανεργίας, τερματίζεται το γενναιόδωρο επίδομα ανεργίας.

Πάντως είναι δυνατόν να ζήσει κανείς με το επίδομα ανεργίας, πολλοί ζουν. Επίσης, σε περίπτωση (μαζικών) απολύσεων, ο εργοδότης υποχρεούται να πληρώνει τον απολυμένο για έξι επιπλέον μήνες, πριν βγει τυπικά στην ανεργία. Ο άνεργος μπορεί να μετεκπαιδευθεί σε ό,τι κλάδο θέλει (τηρουμένων των παραπάνω) με έξοδα του κράτους, ακόμα και στην ηλικία των 40, λ.χ.

* Η παγκοσμιοποίηση και η ανταγωνιστικότητα των δανικών προϊόντων θεωρείται από όλους η απόλυτη προϋπόθεση για την ευμάρεια της χώρας.

* Οι γιατροί δεν παίρνουν «φακελάκι».

* Οι καθηγητές δεν κάνουν «ιδιαίτερα».

* Οι δημοσιογράφοι δεν δουλεύουν παράλληλα με το ΜΜΕ και σε γραφεία Τύπου υπουργείων ή επιχειρήσεων.

Ναι και ναι και ναι.

* Οι εφοριακοί δεν τα «πιάνουν».

* Οι δικαστικοί δεν λαδώνονται από τα «κυκλώματα».

Βεβαίως και τα πιάνουν, τα παίρνουν, λαδώνονται κτλ., αλλά μόνο για χοντρές δουλειές. Ας πούμε ότι η διαφθορά στη Δανία δεν ασχολείται με ψιλικά.

* Οι πολιτικοί δεν παρίστανται σε μεσαιωνικές τελετές που έχουν ως αντικείμενο τη λατρεία «θαυματουργών εικόνων»!

* Η επιρροή της Εκκλησίας της Δανίας στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας τερματίστηκε περίπου τον 15ο αιώνα.

Η (ευαγγελική λουθηρανική) Εκκλησία της Δανίας επέχει θέση επίσημης εκκλησίας, παρά τη νομοθετικά κατοχυρωμένη ανεξιθρησκία. Συντηρείται από ειδικό εθελοντικό φόρο τον οποίο όμως πληρώνουν ακόμα και οι άθεοι, αφού -- ιδίως στην επαρχία -- θεωρείται ξεφτίλα να τη σκαπουλάρεις από φόρο που συντηρεί ένα στοιχείο της 'ταυτότητάς' σου. Χαρακτηριστική πάντως είναι η λατρεία των Δανών προς το Dannebrog, τη σημαία τους, την οποία αναρτούν με οποιαδήποτε αφορμή, από γενέθλια μέχρι τα Χριστούγεννα.

* Δεν υπάρχουν ούτε στρατιωτικές ούτε μαθητικές παρελάσεις.

* Η Δανία δεν θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα να επιβάλλει πώς θα ονομάζονται άλλες χώρες, άλλες γλώσσες ή άλλες εθνότητες. Αν μια χώρα ονομαζόταν «Γιουτλάνδη» (επαρχία της Δανίας) και αν οι κάτοικοί της ισχυρίζονταν ότι προέρχονται από τους Βίκινγκς, οι Δανοί θα το θεωρούσαν πολύ ενδιαφέρον και θα έσπευδαν να εκμεταλλευτούν τις οικονομικές ευκαιρίες που τους παρείχε αυτή η προνομιακή σχέση.

* Το κεντρικό μήνυμα που προσπαθεί να περάσει η διδασκαλία της ιστορίας στα σχολεία δεν είναι τα «επιτεύγματα του Εθνους», αλλά οι αδυναμίες του ανθρώπου.

Γι' αυτό τους αγαπούμε τους Σκανδιναβούς...

* Τα γεγονότα αποκαλούνται με το όνομά τους. Οταν οι Δανοί το 1520, σε εισβολή τους στη Σουηδία έσφαξαν 52 Σουηδούς ομήρους, το γεγονός αυτό αποκαλείται στην ιστορία τους ως: «Το μακελειό της Στοκχόλμης». Δεν αποκαλείται «Η ηρωική άλωση της Στοκχόλμης».

*Στη Δανία, αν διαφοροποιηθεί κάποιος σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν χαρακτηρίζεται «αντιδανός». Στα δανικά η έκφραση «αντιδανός» δεν υπάρχει.

Ναι, αλλά υπάρχει η έκφραση "ξένος", εξίσου υποτιμητική ή επιτιμητική (αναλόγως).

*Στη δημόσια συζήτηση μια άποψη κρίνεται από τα εμπειρικά δεδομένα στα οποία στηρίζεται και όχι από τα «σκοτεινά» συμφέροντα που εξυπηρετεί.

*Ολοι οι νέοι έχουν εγκαταλείψει το σπίτι των γονιών τους και μένουν μόνοι τους όταν κλείσουν τα 18. Δεν μένουν με τη μαμά τους μέχρι τα 40.

Ναι, γιατί παίρνουν χαμηλότοκα δάνεια από το κράτος (και πάλι, με επιτόκιο κάτω από τον πληθωρισμό) για να σταθούν στα πόδια τους. Επίσης, δεν ντρέπονται -- γονείς και παιδιά -- να διεκδικήσουν την ερωτική τους χειραφέτηση, οι μεν από τους δε και αντίστροφα.

*Οι εφημερίδες δεν προσφέρουν CD, διακοπές και αυτοκίνητα για να ανεβάσουν τις κυκλοφορίες τους.

Όχι, αλλά η τεράστιας κυκλοφορίας Ekstra bladet είναι επιπέδου Espresso και Ciao, ενώ έχει αρκετά γυμνά μοντέλα ανά φύλλο για 10 δελτία του Σταρ. Δε χρειάζονται κουπόνια και τέτοια.

*Με τα θέματα που αφορούν τη γερμανόφωνη μειονότητα που διαβιοί στο νότιο τμήμα της χώρας ασχολούνται οι δημοτικές αρχές και όχι η ασφάλεια και οι μυστικές υπηρεσίες.

Ναι, αλλά τους Γερμανούς τους μισούν αβυσσαλέα και θανάσιμα, ενώ οι πόλεμοι εναντίον τους (Τριακονταετής, 1864 και οι Παγκόσμιοι) επέχουν τοτεμική θέση σε πλήθος συζητήσεων: από αυτές που κάνουνε πίνοντας μπύρες, μέχρι τις δημόσιες που έγιναν για το ευρώ -- στο οποίο η Δανία δεν ανήκει από καθαρή ξενοφοβία. Η ξενοφοβία των Δανών είναι παροιμιώδης. Με τους Σουηδούς γείτονές τους έχουν ακόμα μια πολύ μπερδεμένη σχέση, κυρίως τους περιφρονούν (α λα ελληνικά).

*Σε περίπτωση διαζυγίου, ισχύει κοινή επιμέλεια των τέκνων. Για όλα τα σημαντικά θέματα που αφορούν την ανατροφή του παιδιού συναποφασίζουν και οι δύο γονείς και όχι αποκλειστικά η μητέρα.

*Οι Δανοί δεν θεωρούν ότι ο λόγος για τον οποίο έχασαν τον Τριακονταετή πόλεμο εναντίον των Σουηδών το 1625 οφείλεται σε «σκοτεινές ενέργειες» της CIA.

Όχι: φταίνε οι Καθολικοί και οι Γερμανοί, καθώς και οι ίδιοι οι Σουηδοί. Η Δανία έχει δύο ύμνους: τον εθνικό και τον βασιλικό. Το πρωτόκολλο ορίζει ποιος ανακρούεται και πότε. Ο βασιλικός μιλάει για τον βασιλιά Χριστιανό που σπάζει σουηδικά κεφάλια με τη σέσουλα κτλ.