Σάββατο 4 Μαΐου 2013

Αργυραμοιβός ή πόρνη;

Ο Χρυσόπουλος στον 'Φακό στο Στόμα' εξηγεί τη διαφορά μεταξύ του να είσαι διαβάτης στην πόλη και του να είσαι περιπατητής στην ύπαιθρο, και μάλιστα το απόσπασμα είναι παράθεμα από παλιότερο βιβλίο του (το οποίο θα αντιγράψω όταν βρω υπομονή και χρόνο). Οι λεπτομέρειες μετράνε στην πόλη, αλλά όχι μόνο στην περιδιάβασή τους ως τοπίων, κατά τη διάρκεια της flânerie, αλλά και όταν ακούς ιστορίες μέσα από την πόλη.

Σε ένα αυτοκίνητο που προσπερνάει πινακίδες 'αγοράζω χρυσό' τη μία πίσω από την άλλη, ακούω ότι οι δουλειές δεν πάνε καλά, ότι εξαπάτησαν τον κόσμο και του αγόρασαν για ένα κομμάτι ψωμί ό,τι χρυσό και κόσμημα είχε ήδη από την αρχή της μνημονιακής εποχής. "Αυτό είναι ατιμία", είπα. Αναρωτήθηκα μέσα μου ποιος θα διαπομπεύσει και θα διασύρει αυτούς τους νόμιμους μαυραγορίτες.

Μέσα σε ένα μεζεδοπωλείο που παίζει Joy Division και Cure και τέτοια, ακούω την παιδική μου φίλη, το καμάρι της παρέας από το Γυμνάσιο, καθηγήτρια πανεπιστημίου στη Φινλανδία, να μου περιγράφει την ανελέητη κι ατέρμονη θλίψη της ζωής στο Ελσίνκι. Να χαίρεται σαν παιδί που τρώει ντάκο και μαραθόπιτα. Να μου λέει πόσο αμαθείς φοιτητές και ανίκανους να διαβάσουν άρθρο πέντε σελίδων βγάζει το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα, πέντε μεταπτυχιακούς φοιτητές επιλεγμένους από 68 υποψήφιους.

Από τον ουρανό πέφτουν μπλε ελικοπτεράκια μέσα στο σκοτάδι. Πιο κάτω, στη Βύρωνος, θα συναντηθούν πολλοί επιτάφιοι. Δεν ακολουθώ κανέναν, δεν έχει σημασία αν πιστεύω ή τι πιστεύω αλλά ότι δεν αισθάνομαι πια ότι το όποιο τελετουργικό θα μας πάει οπουδήποτε, στον Θεό ή και σε πιο κοντινούς και αναγκαίους προορισμούς, είτε προσωπικούς είτε συλλογικούς. Κάθομαι μακριά από το τελετουργικό, πάνω σε μια πέτρα δίπλα στο Φανάρι του Διογένη. Τα πόδια μου πατάνε το οδόστρωμα της αρχαίας οδού Τριπόδων, η χάραξη της οποίας είναι 3000 ετών. Κάτι παιδιά κυνηγιούνται μπροστά μου.

Η Μεγάλη Βδομάδα είναι, παραδόξως, γεμάτη αναμνήσεις ερωτοπραξιών. Όπως και ο Μάης έχει τις ερωτικές επετείους του -- αλλά αυτό είναι πιο αναμενόμενο.

Το Σάββατο του Λαζάρου ο μεσόκοπος Ζωρζ Πιλαλί τραγουδάει την 'O.D (Ωδή στη ψωλή του Μηλιώνη', ένα βαθιά πανκ τραγούδι με καταβολές στα αποκριάτικα που διέσωσε η Δόμνα Σαμίου και με καθόλου μέλλον σαν είδος, κατά τα φαινόμενα.

Η εποχή απαιτεί παρρησία. Περάσαμε δεκαετίες μέσα στις ευπρέπειες, μέσα στα μισόλογα και στους κομψευόμενους ευφημισμούς. Χαριστήκαμε στα αποσιωπητικά, στις περιφράσεις και στους ποιητισμούς. Πιστέψαμε στην αναγκαιότητα να μην ταράζει ο λόγος, να μην αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας, να μη διαφαίνονται τα πάθη. Ακόμα περισσότερο, να μην οξύνονται τα πάθη: ερωτικά, αισθητικά, πολιτικά. Ο έρωτας έπρεπε να παριστάνεται ως σχηματική παντομίμα, σχεδόν καμπούκι, χωρίς φωτιές, χωρίς φαρμάκια και κυρίως χωρίς υγρά: να εξιστορείται και να περιγράφεται ελεγχόμενα ελευθερόστομος, κοσμοπολιτάνικα περιγραφικός και να τείνει προς το ιλουστρασιόν ιδεώδες. Η αισθητική έπρεπε να διατυπώνεται με όρους κονσένσους και ψύχραιμης ουδετεροφιλίας. Το ίδιο και η πολιτική, αλλά αυτά είναι γνωστά.

Όμως η εποχή απαιτεί παρρησία και κυριολεξία (εκεί όπου χρειάζεται κυριολεξία). Η εποχή πρέπει να αποσκορακίσει κάτι "μαμήσι", "πώλος" και τέτοια. Να ξαναμάθει τη διαφορά ψωλής και κλινικού πέους, ιατρικών αιδοίων και μουνιών. Να κυριολεκτεί πότε κάνουμε έρωτα, πότε το κάνουμε, πότε πηδιόμαστε, παιρνόμαστε, γαμιόμαστε κτλ. Όπως κάθε φορά το απαιτούν τα συμφραζόμενα και όχι με βάση αξιολογικές κλίμακες και πλατωνικά ενοποιημένα ιδεώδη, όπου όλα συνδέονται γλυκά και όπου το σύμπαν συνωμοτεί για να καταστήσει το γαμήσι μέτρο της αγάπης κουτουλού.

Η εποχή απαιτεί παρρησία, έστω και ως υπεραναπλήρωση. Όχι καταγγελτικότητα: μπουχτίσαμε. Όχι κραυγές: μιθριδατιστήκαμε. Όχι ρητορείες και κορώνες και κουβέντες τρανές: είμαστε υποψιασμένοι και καθόλου αφελείς. Να ξαναβρούμε την κυριολεξία και να ανακαλύψουμε το επιχείρημα. Στο αισθητικό και στο πολιτικό δεν είναι όλες οι γνώμες ισοβαρείς κι ισάξιες, δεν είναι τα πάντα θέμα "οπτικής γωνίας". Δεν υπάρχουν οι "δύο απόψεις" που αλληλοαναιρούνται ή αλληλοσυμπληρώνονται ή που στο τέλος θα συντεθούν γλυκά κι ανώδυνα, σε μια παρωδία διαλεκτικής. Υπάρχει διαφωνία λόγω αρχών: δεν θα τα βρούμε ντε και καλά άμα επικοινωνήσουμε. Η επίφαση του αποστασιοποιημένου διανοητή είναι πια επικίνδυνη φρεναπάτη, το σοφιστικό-σχετικιστικό "ναι μεν αλλά" που απαξιώνει και, τάχα, εξουδετερώνει την αλλιώτικη σκέψη δεν είναι παρά τοξικές υποκρισίες.

Στο ερώτημα "αργυραμοιβός ή πόρνη;" η απάντηση είναι και πρέπει να είναι "χίλιες φορές πόρνη".

GatheRate

3 σχόλια: