Requiem

Well I would keep it above but then it wouldn't be sky any more

So if I send it to you you've got to promise to keep it home

REM -- Fall on me

Με δυσκολεύει πάρα πολύ η αποστήθιση. Δεν μπορώ να αποστηθίσω σχεδόν τίποτα και όταν ήμουν παιδί η επανειλημμένη ερώτηση στους γονείς μου ητανε πώς μπορούν οι ηθοποιοί να θυμούνται τόσα ξένα λόγια. Η απορία παραμένει.

Ξέρω απ' έξω τον αριστοτελικό ορισμό της τραγωδίας, το Πιστεύω, κάποια σολωμικά αποσπάσματα, μικρά αποσπάσματα τραγουδιών. Παρακολουθώ τη Θεία Λειτουργία στα ελληνικά και το Ρέκβιεμ στα λατινικά.

To Ρέκβιεμ μού προέκυψε από μια κασέτα χρωμίου στα μέσα της δεκαετίας του '80, πολύ πριν αρχίσω να συχνάζω σε κηδείες (κι ακόμα δεν έχω πάει στις πραγματικά καταλυτικές). Η κασέτα ήτανε το Requiem του Μότσαρτ. Λόγω πρώιμης εφηβείας με εντυπωσίαζαν τα πιο θεαματικά μέρη: Kyrie, Dies Irae, Confutatis, Sanctus. Λόγω ανωριμότητας επίσης με ενδιέφερε μόνο το μέρος του έργου που είχε βγει από το χεράκι του Αμαντέους (τότε μεσουρανούσε η ταινία του Φόρμαν και η παράσταση της Μιμής Ντενίση και του Γιάννη Φέρτη). Αργότερα αγάπησα πολύ και το υπόλοιπο, ιδίως το Domine Jesu. Παραμένει ένα από τα αγαπημένα μου μουσικά έργα.

Στο μεταξύ, ως φοιτητής με τα κουτσολατινικά μου άρχισα να καταλαβαίνω τι λένε και οι στίχοι. Αντίθετα με τη δική μας νεκρώσιμη ακολουθία, που βρίσκεται σε φάση άντε γεια και κουκουρούκου, το requiem είναι πήχτρα στον μεσαιωνικό τρόμο. Σαν να μην αρκεί η φρίκη του θανάτου, το requiem επισσωρεύει πάνω της κόλαση, πολλή κόλαση, οργή, τρόμο, ενοχή, σαδιστικά ενοχικές ατάκες όπως 'quem patronum rogaturus, cum vix justus sit securus?' Αν αυτή πρέπει να είναι η μελέτη θανάτου μας, τότε η ζωή μας θα έπρεπε να είναι σύντομη για να μην καταντάει βασανιστική, όργιο ενοχής, τύψεων και μεταμελειών.

Αργότερα πήρα σβάρνα τα ρέκβιεμ: Κερουμπίνι (αριστούργημα, λένε, αλλά εγώ δεν το έπιασα), Βέρντι (εντελώς τεατράλε, όπερα για πεθαμένους), κάτι μεσαιωνικά (κηδεία φάση), Φωρέ (γλυκύτατο), Πράισνερ (σωστό, οκέι) -- κι άλλα που δεν θυμάμαι. Μετά, κατά τα πρώτα επαγγελματικά μου χρόνια το έριξα στις Λειτουργίες, λόγω Μπαχ (σι ελάσσονα) και Μπετόβεν (Solemnis).

Ακόμα ψάχνω μουσική να εκφράζει πιστά το πένθος και την απώλεια.