Extra euro nullus salvus?

Ποτέ μα ποτέ δε με έπεισε η απειλή περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, ενώ όλοι οι άλλοι παραμένουν, λέει, "μέσα" στο ευρώ. Περισσότερο ρεαλιστικό έβρισκα και βρίσκω ένα ενδεχόμενο κατάρρευσης του ευρώ, και πολύ πιο ανησυχητικό βεβαίως.

Δε νομίζω ότι είναι δυνατό να βγει η Ελλάδα από το ευρώ. Όχι λόγω διεθνών συνθηκών, ούτε γιατί θα ήταν ηθική ήττα της ΕΕ. Άλλωστε, η ηθική και το ευρωπαϊκό ιδεώδες άρχισαν να αφορούν ολοένα και λιγότερο την ΕΕ ως οργανισμό όταν

α) Στο όνομα του ευρωπαϊκού ιδεώδους μπήκαν στην Ένωση κράτη-πελάτες των Αμερικανών όπως η Πολωνία και η Τσεχία, τα οποία σίγουρα θα σαμποτάριζαν (και το έπραξαν) τις προσπάθειες πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ και τις απόπειρες σύμπηξης μιας κοινής ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, με τις ευλογίες και των Βρετανών (που ήταν και είναι ο μόνιμος 'αντίδικος της Ευρώπης διάβολος', αν και μέσα στην Ένωση).

β) Με γνώμονα τον σεβασμό της κυριαρχίας των κρατών μελών εγκαταλείφθηκαν αφενός τα σενάρια φεντεραλισμού (αφού θα εκχωρούνταν κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών σε εκλεγμένα πανευρωπαϊκά όργανα) αλλά και της αναδιοργάνωσης της Ένωσης σε επίπεδο περιφερειών ("εδώ δε συνεννοούμαστε 15 μέρη, θα συνεννοηθούμε 270;"). Έτσι, αντί να εκχωρηθούν κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών σε εκλεγμένα όργανα όπως το Ευρωκοινοβούλιο, η ΕΕ κατέληξε με δοτά και διορισμένα όργανα και θεσμούς. Όργανα και θεσμούς που ονομαστικά μεν λογοδοτούν στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, αλλά εύκολα ποδηγετούνται από συνασπισμούς ισχυρότερων κρατών-μελών, όπως ο γαλλογερμανικός άξονας. Κι έτσι, και εκχωρήθηκαν κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών και ευρωπαϊκή δημοκρατία δεν έχουμε.

γ) Η Επιτροπή και τα όργανα που την περιτριγυρίζουν εγκατέλειψαν τις προσπάθειες για πολιτισμική συναντίληψη (χαχά) και πολιτική ενοποίηση, με βάση και το β. παραπάνω, και έκαναν την ΕΕ μια μεγάλη ΕΟΚ, έχοντας ασπαστεί -- με ζέση που θυμίζει εκχριστιανισμούς ευγενών στην εποχή του Διοκλητιανού -- τη νεοφιλελεύθερη θρησκεία. Κι εδώ μπαίνει η συζήτηση πού θα ήταν η αμερικανική οικονομία και το δολάριο χωρίς ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αν δε σπονσοράριζε ο Καλιφορνέζος κι ο Τεξανός φορολογούμενος τις πολιτείες του Μισσισσιπή, της Αλαμπάμας κτλ.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η ΕΕ, ένας θεσμός έτοιμος να βρυκολακιάσει, δε θα είχε κανένα πρόβλημα να εκδιώξει την Ελλάδα από το ευρώ.

Απλούστατα, όμως, αν εκδιωκόταν η Ελλάδα από το ευρώ, το ευρώ θα κατέρρεε οσονούπω, χαοτικά κι επώδυνα. Και από αυτήν την άποψη ακόμα, η προστυχη, βλακώδης και παλαιοπασοκική διαφήμιση της ΝΔ είναι εκτός πραγματικότητας.

Τέλος, αν παραμένω ευρωπαϊστής είναι επειδή θέλω να απαλλαγούμε σιγά σιγά από τα 40-τόσα κράτη έθνη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, επειδή πιστεύω σε έναν ευρωπαϊκό χώρο ελεύθερης μετακίνησης και εγκατάστασης, συναντίληψης, συνάντησης λαών και πολιτισμών, αλληλεγγύης, συντονισμένων αγώνων και προσπαθειών.

Το πόσο ντεπασέ ακούγονται τα παραπάνω μάς δίνει το μέτρο των αναγκαίων αγώνων και της απαραίτητης δουλειάς που πρέπει να γίνει. Επίσης, μας δίνει το μέτρο του ιστορικού σφάλματος που διαπράξαμε οι λαοί της Ευρώπης: ότι απαθώς εμπιστευτήκαμε την ευρωπαϊκή ενοποίηση στους πολιτικούς, στους γραφειοκράτες, στους τεχνοκράτες του χρήματος και σε ένα ενιαίο νόμισμα. Όσο κι αν με συγκινεί, ακόμα και σήμερα, όταν βλέπω τις διαφορετικές εθνικές όψεις πάνω στα κέρματα του ευρώ, αν είναι να σωθεί η Ευρώπη των λαών και των πολιτισμών της, ας πεθάνει το ευρώ· κι ογλήγορα.