Σχολική Φυσική

Υπάρχουνε στιγμές στη ζωή όπου φτάνεις, ή νιώθεις ότι φτάνεις, σε μια κατάσταση ισορροπίας. Όλα είναι ακίνητα και ασάλευτα μέσα σου, γύρω σου. Στη σχολική Φυσική δύο πράγματα με είχαν εντυπωσιάσει πολύ: ότι η ισορροπία έρχεται όταν αλληλοεξουδετερώνονται όλες οι δυνάμεις πάνω σε ένα σώμα, ενώ εγώ και απόψε θα έλεγα ότι η ισορροπία προκύπτει πιο βουδιστικά: από την απουσία δυνάμεων. Το άλλο που με είχε εντυπωσιάσει είναι ότι κατά την ελεύθερη πτώση βρίσκεσαι σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας, κι ας επιταχύνεσαι. Αφού η δύναμη της βαρύτητας δε συναντάει καμμιά αντίσταση.

Μεταφορές είναι αυτά; Ναι. Αλλά δεν παύουν να είναι και συνέπειες νόμων της φύσης.

Υπάρχουνε λοιπόν στιγμές στη ζωή όπου φτάνεις σε μια κατάσταση ισορροπίας. Όλα αιωρούνται γύρω σου, ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται. Όλα ακινητούν, ή έτσι νομίζεις, αφού κινείστε όλοι μαζί, παρατηρητής και σώματα, μέσα στο σύστημα αναφοράς σου, προς κάποια κατεύθυνση. Αυτό που λέμε αταραξία είναι προϊόν όχι του να μην κινείται τίποτε γύρω σου παρά του να προσηλώνεις το βλέμμα σε κάτι που κινείται μαζί σου, με τον ίδιο τρόπο και προς την ίδια κατεύθυνση. Συνήθως ευθύγραμμα κι ομαλά.

Μεταφορές κι αυτά; Ναι. Αλλά οι νόμοι της φύσης είναι αναπόδραστοι.

Υπάρχουνε στιγμές που η αδράνεια είναι αυτή που είναι. Αδράνεια δεν έχουνε μόνον όσα σώματα ακινητούν αλλά και αυτά που κινούνται. Στην αργκό των μεγάλων όταν ήμουν μικρός αδράνεια ήταν η ακηδία, η νωθρότητα, η ραστώνη. Άλλοι με έλεγαν "σκέτη αδράνεια" κι άλλοι "κλασσικό τεμπέλη". Μετά όμως έμαθα ότι ακόμα κι αν είσαι σε αδράνεια μπορεί κάπου να πηγαίνεις. Ευθύγραμμα κι ομαλά.

Μεταφορές, οπωσδήποτε. Αλλά στη βάση όλων πρέπει να βρίσκονται κάποιοι απλοί νόμοι, κομψές εξισώσεις.

Υπάρχουνε στιγμές που αιωρείσαι. Μπορεί και να πέφτεις. Μπορεί απλώς να αιωρείσαι. Αν όντως αιωρείσαι, ποιος ξέρει πόσο θα κρατήσει η στιγμή. Ήμουν οχτώ χρονών και περπάταγα σε έναν δρόμο στη Λάρισα κι ο ξάδερφός μου είχε βαλθεί να μου εξηγήσει ότι η ταχύτητα του φωτός είναι το όριο των ταχυτήτων στο σύμπαν. Μετά μου εξηγούσε ότι αδράνεια, μάζα, κίνηση, βαρύτητα, επιτάχυνση και το φως σχετίζονται. Δεν καταλάβαινα καλά, μα μου άρεσε να ακούω. Όμως μου χάλαγε την εικόνα αυτό που άκουγα, που το άκουγα όπως μου έμαθαν αργότερα πως πρέπει να ακούω ποιήματα, χωρίς να πασχίζω να κατανοήσω, αυτό που άκουγα με την υπόθεση του φωτός. Τι γυρεύει το φως εκεί που μιλάμε για σώματα;

Μεταφορές σχεδόν ολοφάνερες, αλλά το φως παραμένει το όριο σε κάθε περίπτωση.

Υπάρχουνε στιγμές που ξεκάθαρα βλέπεις μπροστά σου και μέσα σου τις απλές θεμελιώδεις δυνάμεις που δημιουργούν τα πάντα να εκδηλώνονται. Δεν είναι πολλές. Ταυτόχρονα, όλος ευγνωμοσύνη, αναγνωρίζεις ότι η αλληλεπίδρασή τους σου δίνει πολυπλοκότητες και μοναδικότητες, χάη κι ανεπανάληπτες στιγμές και παλαιτιό ανελέητο, αν κι εξαρχής καταδικασμένο, με την εντροπία. Τότε ξεχνάς τις θεμελιώδεις δυνάμεις. Τότε αναγνωρίζεις το μερίδιο του φωτός πάνω στην κίνηση και στα σώματα και σε ό,τι γίνεται. Τότε αφήνεσαι να αδρανήσεις στην ευθύγραμμη κι ομαλή κίνηση ή στην φαινόμενη ακινησία της ελεύθερης πτώσης. Τότε εγκαταλείπεις τις μεταφορές και παύεις να ασχολείσαι με το υπόρρητο σε όλα αυτά αίνιγμα του χρόνου. Και βρίσκεσαι σε ηρεμία, ενώ πάντοτε αντίρροπες δυνάμεις αλληλοεξουδετερώνονται. Τελικά.