Ψυχραιμία. Αυτό είναι, ψυχραιμία. Πρέπει να δείξω ψυχραιμία. Δε σε παίρνουν στα σοβαρά αν δεν είσαι ψύχραιμος.
Έβλεπα στην κατακόρυφα διχοτομημένη οθόνη αριστερά βουλευτές να συζητούν επί προσωπικού ή να χασκογελάνε με ευφυολογήματα τύπου Σεφερλή. Δεξιά θολούρα και καταχνιά, ωμή καταστολή, κυνική και απροκάλυπτη.
Για το δεξί κομμάτι τα έχουμε πει: η γνωστή μηχανή καταστολής του ελληνικού κράτους που παλιότερα απλώς μωλώπιζε ταραχοποιούς, ταραξίες, αναρχικούς, αλήτες και τσουβάλιαζε αδήλωτες από τους δρόμους και κίναιδους από τα πάρκα, ενώ μετά τον Δεκέμβρη του '08 απλώς βιαιοπραγεί αδιακρίτως, με ισραηλινό εξοπλισμό και χωρίς προσχήματα, ή μάλλον με το πρόσχημα της "ανομίας" που τόσο συγκινεί κάποιες ευαισθητές συνειδήσεις.
Το αριστερό κομμάτι μού δημιούργησε απελπισία. Ένιωσα ότι τελικά ο κοινοβουλευτισμός στην Ελλάδα ποτέ δεν καλλιεργήθηκε αλλά παρέμεινε κι αυτός ένα πρόσχημα. Ο κύριος Μαγκούφης ζητάει τον λόγο επί προσωπικού για να απαντήσει με ρητορισμούς της εποχής Τρικούπη σε εξυπνάδες (επιπέδου δημοτικού) του κυρίου Καρατζαφέρη. Και κανείς δεν τους γιουχάρισε, κανείς δεν τους έκραξε, κανείς δεν έκανε 'ου', όπως θα έκαναν οι συνάδερφοί τους στη Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου.
Όσο για την ψηφοφορία, θα την πω την εξυπνάδα μου και ίσως αποδειχθώ προφητικός (έχει συμβεί) ίσως όχι (έχει συμβεί), αλλά σιγά, χεστήκατε: τουλάχιστον δε με πληρώνουν να το παίζω αναλυτής πολιτικός και διορατικός σούπερ γουάου. Λέω λοιπόν ότι η αυταρχική και αντιδημοκρατική έννοια της κομματικής πειθαρχίας σήμερα καταστρατήγησε τον κοινοβουλευτισμό στην Ελλάδα.
Μου είναι αδιανόητο ότι ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κύριος Ψ που εκλέγεται στην περιφέρεια Υπολοίπου Εορδαίας ή Β' Κυνουρίας ψήφισε ναι, αφού πρώτα -- πιθανότατα -- κλάφτηκε στον νεαρό του εραστή, στη γυναίκα του, στα παιδάκια του, στους ψηφοφόρους, στη μάνα του, στη γραμματέα (με την οποία διατηρεί δεσμό), στη μπατζανάκισσά του (με την οποία διατηρούν κτηματομεσιτικό), στον ξάδερφό του τον Μπάμπη (που διόρισε στις πολιτιστικές υπηρεσίες του Δήμου Νέας Αντιοχείας), στην προσωπική ιστοσελίδα του (που του έστησε ο εραστής μάλλον), σε τρία τοπικά κανάλια και σε δύο ραδιοφωνικούς σταθμούς εθνικής εμβέλειας. Κύριε Άγνωστε Βουλευτά, δε μας απασχολεί η συνείδησή σας, η βαρειά καρδιά σας ή ο λεπτεπίλεπτος ψυχισμός σας: είστε κυρίως η ψήφος σας και δευτερευόντως η φωνή όσων σας εκλέγουν. Τι τη θέλετε την κομματική πειθαρχία; ε; Έτσι κι αλλιώς, δε θα δείτε βουλευτική έδρα μετά τις επόμενες εκλογές (όταν η Βουλή θα γεμίσει ΝΔ, ΚΚΕ, Χρυσή Αυγή, ΛΑΟΣ -- γιατί ο Έλληνας το λατρεύει το κομματικό ισοδύναμο του άντρα του χύμα του κουραδόμαγκα που δέρνει τη γυναίκα του άμα λάχει), ενώ στις μεθεπόμενες ο εναπομείνας εν Ελλάδι ελληνικός λαός δε θα θυμάται καν τι είναι το Μνημόνιο (έχω ξανακλαφτεί για την εθνική μας επιλησμοσύνη).
Προσπαθώντας να επιστρέψω στην τάξη και στην ψυχραιμία: η κομματική πειθαρχία εκτός από αντιδημοκρατική είναι, στις παρούσες συνθήκες, και ατελέσφορη. Άλλωστε, μεσοπρόθεσμα, όλα συγχωρούνται: η μνήμη κοντή, η ζωή μεγάλη, ο Αντώνης αρχηγός κι αυριανός πρωθυπουργός.
Τέλος, δεν είναι λύση οι κυβερνήσεις συνεργασίας πολλών μικρών κομμάτων. Από την Κύπρο και την Ιταλία ξέρουμε ότι μικρό κόμμα εξουσίας σημαίνει μαγαζί διορισμών και ρουσφετιού, ελεεινός δονκιχωτισμός και προσχηματικές αρχές. Μας αρκεί η ύπαρξη δύο τέτοιων μαγαζιών, δε θέλουμε περισσότερα.
Όσον αφορά τι πρέπει να κάνουμε τώρα που μας πούλησαν (και ανακουφίστηκαν οι καημένες οι αγορές, όπως μάς έλεγε η Οντίν Λιναρδάτου, πράγμα κεφαλαιώδες, αφού έχουνε τα καρδιακά τους από το πολύ ξύγκι που καταναλώνουν, το δικό μας κυρίως): ό,τι έκαναν από τις 25 Μαΐου οι συγκεντρωμένοι στο Σύνταγμα, αλλά γενικευμένα. Διαμαρτυρία. Αυτοοργάνωση. Και Ανυπακοή.
1) «Δεν είναι λύση οι κυβερνήσεις συνεργασίας πολλών μικρών κομμάτων».
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν είναι. Ενδεχομένως όμως αν αποκτούσαμε κόμματα μεσαίας ποσοστιαίας εμβέλειας να απεικονιζόταν κάπως καλύτερα η σημερινή κοινωνική διαστρωμάτωση, η οποία είναι κρυμμένη στα αρχαία μεταπολιτευτικά μπλοκ. Πού θα τα βρούμε αυτά; Στον κόρακα, λέω εγώ. Στις στάχτες των προηγούμενων, πιστεύουν οι 16 ανεξάρτητοι που διαθέτουμε από σήμερα. Σε ανάλογη εποχή πτώσης του παλαιοκομματισμού το 1910 οι ανεξάρτητοι αναδείχθηκαν στις εκλογές δεύτερο κόμμα πριν σχηματίσει ο Βενιζέλος του Φιλελεύθερους. Αλλά τότε ήταν 19ος αιώνας και σήμερα δεν υπάρχει Βενιζέλος (ο Μπένι δεν μετράει). Αν δεν προκύψει πολιτικός φορέας εκ των αγανακτισμένων -πράγμα που με τα δεδομένα της στιγμής δεν μοιάζει να προκύπτει- υπάρχει πιθανότητα να πορευτούμε μελλοντικά με τους αντιμνημονιακούς και τον Θεοδωράκη. Έπονται χειρότερες κορώνες από του Γκούφη Μαγκούφη.
2) Το ερώτημα είναι τι βγαίνει μέχρι στιγμής από την πλατεία και την αυτοοργάνωση. Μικρά σκόρπια στιγμιότυπα:
i) Διάλογος των πολιτών, ναι, check. Ίσως το μεγαλύτερο κέρδος, αν συμβάλει στη διάδοση μιας κουλτούρας διαλόγου και αν μεταφραστεί και σε μονιμότερους σχηματισμούς. Μπαρούφες διαφόρων που προσέρχονται αυτοπροβαλλόμενοι, επίσης - το γνωστό μειονέκτημα της κοινοβουλευτικής, αλλά κυρίως της άμεσης δημοκρατίας, όπου ο έπαινος του δήμου και των σοφιστών είναι αμεσότερος, άρα ισχυρότερος.
ii) Αυτοοργάνωση, χμ. Check, κατά το ήμισυ. Υπάρχουν πολύ πιο ευέλικτες και οργανωμένες μειοψηφίες, οι οποίες την κάνουν μια χαψιά, όπως είδαμε. Ένα φιλειρηνικό κίνημα διαμαρτυρίας από τη φύση του μπορεί έυκολα να γίνει θύμα τους. Θα μου πεις, «μπορεί να περιφρουρηθεί;». Μάλλον όχι. (Παρέκβαση περί τακτικής εδώ: Το σχέδιο "περικυκλώνουμε τη Βουλή για να μην εισέλθουν οι βουλευτές και να μην περάσει το μεσοπρόθεσμο" μου είχε φανεί εξαρχής πολύ φιλόδοξο. Ως escalation δεν χρειαζόταν, οι ειρηνικές συγκεντρώσεις ήταν ήδη εξαιρετικά επιτυχημένες - και αρκούντως ψυχολογικά πιεστικές. Η φρασεολογία με την οποία διατυπώθηκε στα δελτία τύπου ηθελημένα ή αθέλητα μπορούσε να ταυτιστεί με διάθεση σύγκρουσης και άρα ενείχε τον κίνδυνο να δώσει την ευκαιρία στις πανταχόθεν προερχόμενες κουκουλοφόρες μειοψηφίες να μπουν στο πεδίο δράσης. Και η αστυνομία άλλο που δεν ήθελε για να πάρει το αίμα της πίσω για το 2008.)
iii) Η γλώσσα των δελτίων τύπου της λαϊκής συνέλευσης μου κάνει εντύπωση. Αρνητική. Οι προδότες, τα λαμόγια, η Βαστίλλη, η αναβίωση της δημοκρατίας, γράφουμε ιστορία. Καλά. Από τα μεγάλα λόγια προτιμώ τις μικρές πράξεις, από το «ή εμείς ή αυτοί» τον καθαρισμό της πλατείας μετά τα προηγούμενα επεισόδια. Το πού οφείλεται το εν λόγω λεξιλόγιο, σε διάθεση αγωνιστικής κινητοποίησης, στην αντιγραφή ύφους και εννοιών από την τρέχουσα πολιτική κουλτούρα, στην αναζήτηση ισορροπιών μεταξύ των αγανακτισμένων ομάδων είναι ζήτημα προς διερεύνηση.
iv) Μετά το 2008, τη Marfin και τα χθεσινά φοβάμαι ότι με κάθε νέα ανάφλεξη μεγαλώνει ο κίνδυνος να επικρατήσει σε ευρύτερα στρώματα η λογική της βίας - και από εκεί δεν θα υπάρχει γυρισμός. Το θετικό είναι ότι ο κόσμος επέστρεψε σήμερα στο Σύνταγμα, χωρίς να μπει στον πειρασμό της βίας. Κλείνω τουλάχιστον με αυτό, μια ισχυρή ένδειξη ωριμότητας.