Τόσο χάλια, πια;

ή "Προ πάντων ψυχραιμία."

Γράφω εξ αφορμής πρόσφατων αγανακτισμένων σημειωμάτων του κρεϊζιμόνκυ (που απηχεί και παραθέτει Δήμου) καθώς και της Σοφίας Nervosa. Παραπονιούνται πως ζούμε στον Μεσαίωνα στην Ελλάδα, πως η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός αργούνε, πως μας κυβερνούν οι παπάδες (οι δεσποτάδες, μάλλον, μακάρι να μας κυβερνούσαν οι παπάδες -- που λέει ο λόγος). Κατ' επέκταση: η Ελλάδα είναι βαθύτατα συντηρητική (έως και οπισθοδρομική) κοινωνία, με ρατσιστικά αντανακλαστικά.

Δεν είμαι ιστορικός (ο Rakasha τα παίζει αυτά στα δάχτυλα: όταν μιλήσει ούτος εκείνος, όλα θα ξεκαθαρίσουνε), όμως έχω κάποιες παρατηρήσεις (ένα σχόλιο που έκανα στο πάντα ενδιαφέρον Don't Kiss the Frog σε διευρυμένη μορφή):

1. Μεσαίωνας: ο Μεσαίωνας ήτανε μια χαρά εποχή, από πολλές απόψεις. Ωστόσο, για να μην παριστάνω τον εξωγήινο, μπαίνω στην ουσία. Κατ' αρχήν, να επισημάνω πως χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, αλλά και κομμάτια της Ιταλίας, της Μεσευρώπης και αλλού, μοιάζουνε σαν να πέρασαν από τον Μεσαίωνα στο μπαρόκ κατευθείαν. Τις καθιστά αυτό πιο πεφωτισμένες από την Ελλάδα; Πρέπει να αφήσουμε τα γενικευτικά σχήματα και να κοιτάξουμε και την πρόσφατη ιστορία: η Φινλανδία γνώρισε Αναγέννηση και Διαφωτισμό; Μάλλον όχι με τη μορφή που τον γνώρισε η Γαλλία. Είναι η Φινλανδία οπισθοδρομική; Ε, όχι.

2. Παπάδες: η ύπαρξη επίσημης θρησκείας δεν είναι αφ' εαυτής σημάδι σκοταδισμού και γνόφου αγνοίας (αν και εμένα δε μ' αρέσει, άσχετο): Δανία, Ισλανδία και Νορβηγία έχουν επίσημη θρησκεία τον Ευαγγελικό Λουθηρανισμό. Μάλιστα, όσοι Δανοί πολίτες δηλώνουν Λουθηρανοί, πληρώνουν έξτρα ειδικό φόρο προς συντήρηση της Ευαγγελικής Εκκλησίας (ωστόσο, ελάχιστοι δηλώνουν άθεοι ή "άλλο", ακόμη και εάν όντως άθεοι ή "άλλο", για το φιλότιμο!). Η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ιταλία και το κρατίδιο της Βαυαρίας δεν έχουν επίσημη θρησκεία: εκεί ωστόσο η επιρροή της επίσημης Εκκλησίας στην πολιτική και κοινωνική ζωή είναι ισχυρότατη και, εν πολλοίς, αποπνικτική. Ανεκδοτολογικότερα: δεν έχω συναντήσει πολλές ελληνίδες ευνουχισμένες από μονογαμικά κηρύγματα θρησκευτικού χαρακτήρα, ισπανίδες και ιταλίδες πάμπολλες. Τέλος, κανείς δεσπότης δεν τόλμησε (κι ούτε πια πρόκειται να το τολμήσει, ευτυχώς!) να παροτρύνει ανοιχτά το ποίμνιο να ψηφίσει τον τάδε ή τον δείνα εάν θέλει να πράξει το "χριστιανικό καθήκον" του, όπως είθισται στην Ισπανία, στην Ιρλανδία και την Ιταλία ή και (πρόσφατα) στη Βρετανία.

3. Συντηρητισμός-ξενοφοβία: από πού να αρχίσει κανείς. Από όσα είπα παραπάνω για τις ιταλίδες και τις ισπανίδες; Από τους Αυστριακούς, βαθύτατα συντηρητικούς και ξενόφοβους; Από τους Ισλανδούς και τους Δανούς, σχεδόν εξίσου συντηρητικούς και ξενόφοβους, αν και πιο διακριτικούς; Από τους Τσιγγανοφάγους Τσέχους, Σλοβάκους και άλλους; (εκεί πάντως έφτασαν όλα τα σωστά προϊόντα: Αναγέννηση, Τριακονταετής Πόλεμος, μπαρόκ, Διαφωτισμός, κομμουνισμός...). Να αρχίσω λοιπόν από τους Ελβετούς, που με πρόσφατο δημοψήφισμα αρνήθηκαν ακόμα μια φορά την ελβετική υπηκοότητα σε παιδιά μεταναστών.

Τι φταίει στην Ελλάδα; Γιατί η Ελλάδα είναι όντως χάλια. Νομίζω πως φταίει (πέρα από τη ζοφερά αιμοδιψή μας ιστορία κατά τον 20ο αιώνα) η έλλειψη counter culture (ελληνιστί;). Κάποτε αυτόν τον ρόλο τον έπαιζε η αριστερά. Η αριστερά όμως πια έχει παραδοθεί αμαχητί στον αντιευρωπαϊσμό-πατριωτισμό, στο αξιακό-ιδεολογικό σύστημα Ζουράρι-Γιανναρά-Μίκη καθώς και κάτι λάβρους αντισιωνιστές. Εδώ δεν επεκτείνομαι: βλέπε το Ιστολόγιο, το Περιγλώσσιο, τον anti-Frog, ένα δικό μου πρόσφατο -- και άλλους πολλούς.

Και τώρα περιμένουμε να μιλήσει και ο Rakasha.