Αντιγράφω από τον Desire. Τα πλάγια και οι παράγραφοι δικά μου:
Στην ουσία, οι αντιδράσεις στα γεγονότα του περασμένου Δεκέμβρη δεν έκαναν άλλο από το να φέρουν στο προσκήνιο, για μία ακόμη φορά, μια από τις ανεπίλυτες απορίες της θεωρητικής επεξεργασίας της ελληνικής κοινωνικής ιστορίας. Διότι βέβαια η ταυτόχρονη διαπίστωση του ευάλωτου της ελληνικής κοινωνίας στις εκρήξεις συλλογικής βίας και του πολιτικά ανερμάτιστου και ασαφούς χαρακτήρα τέτοιου είδους συγκυριών δεν αποτελεί παρά μια μορφή αναδιατύπωσης του παλιού και βασικού αινίγματος της νεότερης κοινωνικής ιστορίας της Ελλάδας: στα γενικά της περιγράμματα, πρόκειται αφενός για μια ιστορία κάθε άλλο παρά εξειρηνευμένη, αποπολιτικοποιημένη ή πολιτικά "ομαλή" -- μια ιστορία που βρίθει σφοδρών συγκρούσεων, βίας, αιματοχυσίας, στάσεων, εξεγέρσεων, και εμφυλίων συρράξεων.Νομίζω ότι το παραπάνω είναι πολύ σημαντικό απόσπασμα. Πρώτον, δίνει ένα στίγμα της πρωτοπορίας και προοδευτικότητας της ελληνικής κοινωνίας. Δεύτερον, σκιαγραφεί το γεγονός ότι οι αγώνες και οι προοδευτικότητα (χάλια όρος, αλλά να συνεννοούμαστε) εντάσσονται σε ένα πλαίσιο όχι συναινετικό αλλά πολωτικό και συγκρουσιακό: "μια ιστορία που βρίθει σφοδρών συγκρούσεων, βίας, αιματοχυσίας, στάσεων, εξεγέρσεων, και εμφυλίων συρράξεων". Τρίτον, αποκαλύπτει -- ερήμην των προθέσεων του Desire -- ένα πολύ σημαντικό σημείο: αν δείτε τις εκδηλώσεις αγωνιστικότητας, αγώνων για δικαιώματα και ελευθερίες και ταξικής πάλης, όλες εντοπίζονται πριν το 1949 -- με εξαίρεση την ενδοκομμουνιστική φαγωμάρα της δεκαετίας του '50.
Η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου το Κομμουνιστικό Κόμμα διεξάγει ένοπλο αγώνα για την κατάκτηση της εξουσίας μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι μια από τις ελάχιστες με τόσο έντονη και συντεταγμένη αντιστασιακή δράση κατά του φασισμού, και όχι βέβαια μόνον από την κομμουνιστική αριστερά. Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης χαιρετίζονται ως οι δράστες της μοναδικής εξέγερσης σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και χαρακτηρίζονται από διεθνείς πηγές ως οι πλέον πολιτικοποιημένοι και ανυπότακτοι Εβραίοι της Ευρώπης. Η εργατική τάξη της Θεσσαλονίκης κατά το 1920 περιγράφεται (από τον Άγι Στίνα) ως η πιο προχωρημένη στην Ευρώπη. Από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα ως το 1949, η Ελλάδα βιώνει την ραγδαία εξάπλωση των ιδεών του κομμουνισμού και του αναρχισμού μέσω εντύπων, φυλλαδίων και βιβλίων, την δολοφονία μονάρχη από αναρχικό με θητεία στις Η.Π.Α, την αγροτική εξέγερση στο Κιλελέρ, την μαζική αυτοοργάνωση ένοπλου αγώνα κατά των Γερμανών ναζί, και τον εμφύλιο ανάμεσα όχι μόνο στους "εθνικόφρονες" και τους κομμουνιστές αλλά και μέσα στην ευρύτερη αριστερά τροτσκιστών, αναρχικών, αναρχοσυνδικαλιστών και κομμουνιστών διαφωνούντων με την πολιτική ενός ΚΚΕ συμβιβασμένου με την σταλινική Realpolitik.
Η εικόνα μιας Ελλάδας άνευρης και αποπολιτικοποιημένης, μιας Ελλάδας σε πολιτικό λήθαργο, δεν είναι απλώς υπερβολική όταν η ιστορία της χώρας εξεταστεί σε συγκριτικά ευρωπαϊκά πλαίσια (με δεδομένο βέβαια τον λίγο-πολύ πανευρωπαϊκό χαρακτήρα της περιόδου σχετικής αποπολιτικοποίησης στην περίοδο 1980-2007). Είναι βαθύτατα παραπλανητική, τόσο που να κάνει κάποιον να υποπτεύεται ότι αντί να περιγράφει μια παρατεταμένη ύπνωση, μάλλον επιχειρεί να την προκαλέσει δια της υποβολής
Η ελληνική κοινωνία, και πιο συγκεκριμένα η ελληνική επαρχία, κάνει μια θεαματική στροφή προς τα δεξιά από το 1949 και μετά, γίνεται πιο συντηρητική. Αν και δεν είμαι ιστορικός, δε νομίζω ότι ευθύνονται το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, ο ΔΣΕ και οι πρακτικές τους γι' αυτή τη στροφή. Νομίζω ότι υπάρχει ένα βαθύτερος λόγος με πολύ ευρύτερο αντίκτυπο πίσω από τη δεξιά στροφή.
Κατ' αρχήν έχουμε τη μετανάστευση και την αστικοποίηση. Είναι γνωστό ότι και τα δύο φαινόμενα αποδεκατίζουν την επαρχία και την αφήνουν στα χέρια των εχόντων, των γηραιότερων και των πλουσίων. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο, που ήδη διαφαίνεται στο παραπάνω απόσπασμα:
Οι κοινωνικοί αγώνες και οι συγκρούσεις για δικαιώματα και ελευθερίες είχαν πάντα μεγαλύτερο αντίκτυπο στον κόσμο της επαρχίας, για λόγους ιστορικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς. Σκεφτείτε τη γενιά που άνοιξε τα μάτια της στον κόσμο την πολεμική δεκαετία 1912-1922 και η οποία έκανε οικογένεια και παιδιά στην αβεβαιότητα του 1923-1936 και στη φρίκη του 1936-1949 (που ερήμωσε ό,τι ήταν έξω από τις μεγάλες πόλεις): αυτή η ατέλειωτη σύγκρουσιακή περιπέτεια και δυστυχία έπεισε και τους προοδευτικότερους αγρότες, κτηνοτρόφους και μικροεμπόρους εκείνης της γενιάς ότι αρκετό αίμα ξοδεύτηκε, και μάλιστα με πενιχρά αποτελέσματα. Ο κόσμος στην επαρχία ήθελε να ησυχάσει επιτέλους και να φάει ψωμί. Η πόλωση που επακολούθησε έδωσε αριστερές εργατουπόλεις και μικρομεσαιουπόλεις (Βόλο, Σαλονίκη, Πειραιά, Πάτρα κτλ) μέσα σε ωκεανούς αγροτικής βασιλοφροσύνης, χαφιεδοκρατίας και παλαιοκαραμανλισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι η χούντα ηλεκτροδότησε τα χωριά, παρέγραψε δάνεια κι έφτιαξε δρόμους και ότι μνημονεύεται ακόμη γι' αυτό.
2.
"Έπινα μαύρο για 14 χρόνια αλλά σιχάθηκα το νταλαβέρι, να χάνεις χρόνο και να τρέχεις να βρεις τον κάθε μαλάκα για να βρεις να σου δώσει. Το έκοψα, και δε μου έλειψε ούτε μια μέρα. Αυτόν τον διάολο [το τσιγάρο] δεν μπορώ να τον κόψω με τίποτα."
Δ.Α.Κ., το περασμένο Σάββατο. I rest my case.
3.
Σιχαμερές στιγμές στην κουζίνα:
- Όταν καθάρισα κι έκοψα το πρώτο μου χταπόδι
- Όταν καθάρισα τις πρώτες μου ωμές γαρίδες
- Κάθε φορά που τεμαχίζω ωμό κοτόπουλο
4.
Διαβάστε οπωσδήποτε το Asterios Polyp του Mazzucchelli. Αριστούργημα. Κανονικά όμως. Η απογείωση και δικαίωση του μέσου του κόμικ: ούτε ψευτολογοτεχνία (Μουρ κτλ.) ούτε ψευτοσινεμάς.
Καλησπερα και καλως σε βρισκω.Ωραια αναλυση ,αλλα ξεχνας τον ανενδοτο του 65 και κυριως το πολυτεχνειο το 73.Στροφη προς μια πιο προοδευτικη κατευθυνση για τα δεδομενα της εποχης ηταν και η ανοδος του πασοκ στην εξουσια το 81.Κι βεβαια πρεπει να βαλουμε και τον ιδιο τον Δεκεμβρη στο λογαριασμο..
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυγγνώμη για τη φρασεολογία, αλλά ο Ανένδοτος ήτανε μια πολιτική μαλακία η οποία, ενδεχομένως, να αφορούσε ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού της Αθήνας και της Σαλονίκης. Το Πολυτεχνείο ήταν μια πράξη ευγενής και ηρωική μιας χούφτας φοιτητών του Πολυτεχνείου, της Νομικής και του ηρωικού πληρώματος του Βέλους. Ο Δεκέμβρης του '08 ενταφιάστηκε αυθωρεί και παραχρήμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ επαρχία θέλει την ησυχία της, ακόμα και σήμερα.
(Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ το '81;;;;;; Ω θε μου, πόσο ολιγαρκείς έχουμε γίνει.)
Καλή η ανάλυση, αλλά σα να μη θεωρείς θεμιτή την επιλογή που εντοπίζεις, σα να τη λοιδωρείς όταν τη συνδέεις με το χαφιεδισμό (από που πετάχτηκε αυτός;) Ενώ την εξηγείς, δε φαίνεται να τη "συγχωρείς" -- κι αυτό κάνει όλο το άρθρο λίγο πικρό .... Δεν είχαν δικαίωμα να είναι συντηρητικοί δηλαδή; Χώρια που η πραγματική πρόοδος (με τα συνήθη, ατελή μέτρα) στην ελληνική επαρχία της συντήρησης μετά το 1950 ήταν ΑΛΜΑΤΩΔΗΣ σε σχέση με τα προηγούμενα 50 χρόνια -- και, οκ, α) οι "προοδευτικοί αγώνες" μπορεί να έστρωσαν το δρόμο (δε νομίζω) και β) υπήρχαν και 2 παγκόσμιοι πόλεμοι, αλλά παρολαυτα να βλέπεις τα χρόνια των συνεχών συγκρούσεων με θετικότερο βλέμμα από ότι τα χρόνια της ηρεμίας, με δεδομένα τα αποτελέσματα στη ζωή των ανθρώπων της μιας και της άλλης περιόδου, είναι λίγο... περίεργο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν υπάρχει ανάλυση, μια απόπειρα περιγραφής είναι. Ειλικρινά δεν ξέρω ποιες επιλογές (θα) ήταν "θεμιτές". Κι εγώ άμα είχα βαρεθεί να μου καίνε το σπίτι, να μου σφάζουν τα παιδιά και να μου κλέβουν τα γεννήματα (πότε οι μεν, πότε οι δε), δεξιός θα γινόμουν και θα δεχόμουν ότι για όλα φταίνε οι κομμουνιστοσυμμορίται κτλ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν ξέρω πόσο νόημα έχει να συγκρίνουμε την ανάπτυξη της επαρχίας κατά τα 1900-1950 με αυτήν κατά τα 1950-2000. Πρώτον, η "επαρχία" των 1950-2000 ήτανε κατά πολύ ξένη χώρα το 1900-1950. Δεύτερον, αν η επαρχία ανταμείφθηκε με ψιχουλάκια και με το σχέδιο Μάρσαλ επειδή (ας πούμε) "συνθηκολόγησε", αυτό τι σημαίνει;
Τα χρόνια των συνεχών συγκρούσεων δεν τα βλέπω με θετικότερο βλέμμα από ό,τι τα χρόνια της ηρεμίας (;), είμαι ολοκληρωτικά κατά της βίας. Απλώς η απέραντη καφρίλα του σήμερα ανάγεται στον λήθαργο της επαρχίας μετά το 1950 -- κάπως έτσι.
Όσο για την πίκρα -- αυτή είναι δεδομένη.
"Κι εγώ άμα είχα βαρεθεί να μου καίνε το σπίτι, να μου σφάζουν τα παιδιά ... δεξιός θα γινόμουν και θα δεχόμουν ότι για όλα φταίνε οι κομμουνιστοσυμμορίται"
ΑπάντησηΔιαγραφήΟκ, δεν έχεις κέφια... Ελπίζω το καταλαβαίνεις ότι είναι passive aggressive η απάντηση αυτή....
Όχι δεν καταλαβαίνω αν είναι παθητικοεπιθετική ή μεσοεπιθετική ή ενεργοπαθητική. Είναι, πάντως, ειλικρινής σε κάθε περίπτωση: έχω μεγαλώσει με ιστορίες ανήκεστης θηριωδίας και επίμονης βαρβαρότητας. Στο τέλος σχεδόν όλοι σπάμε, άνθρωποι είμαστε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι όταν "σπάμε" γινόμαστε δεξιοί (το οποίο στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει βέβαια και την Ένωση Κέντρου, σωστά;). Σορρυ, αλλά είναι όχι πολύ σοβαρη η θεώρηση αυτή -- μια συγκεκριμένη πολιτική επιλογή να θεωρείται η επιτομή της γενναιότητας και όλων των καλών ιδιοτήτων και μια άλλη να θεωρείται το ισοδύναμο της ήττας και της παραίτησης (και του χαφιεδισμού, μην ξεχνάμε). Αν έτσι βλέπεις τα πολιτικά πράγματα της μετεμφυλιακής Ελλάδας, μάλλον τα βλέπεις μέσα από πολύ έγχρωμα γυαλιά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό φυσικά δε σημαίνει ότι δεν υπήρχαν και τέτοιες περιπτώσεις...
ΑπάντησηΔιαγραφήΣας παρακαλώ, διαβάστε την ανάρτηση πριν βγάλετε διάφορα συμπεράσματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς το πω κι έτσι: αν είχε επικρατήσει ο ΔΣΕ, όλοι αυτοί οι κουρασμένοι, εξαθλιωμένοι και βασανισμένοι θα είχανε πρώτο-πρώτο το πορτραίτο του σ. ΓΓ και κόκκινες σημαίες με σφυροδρέπανα.