Στo Νύχτα και Ομίχλη του Ρεναί το βασικό θέμα δεν είναι "γιατί έγινε το Ολοκαύτωμα", είναι ότι μπορεί κάλλιστα να επαναληφθεί. Η ταινία είναι πανίσχυρη κι αχώνευτη ακριβώς και γιατί δεν περιγράφει το Ολοκαύτωμα ως κάτι που δεν θα επαναληφθεί ποτέ, ίσα ίσα ισχυρίζεται ρητά ότι παραμένει ως δυνατότητα.
Δεν θα ευτελίσω το Ολοκαύτωμα συγκρίνοντάς το με οτιδήποτε. Όμως υπάρχει ένα άλλο μαζικό έγκλημα που εκτυλίσσεται εδώ και χρόνια: η μεταχείριση των προσφύγων. Και πριν τους Σύριους βεβαίως, όταν σκυλοπνίγονταν Αφρικανοί έξω από τις Αιόλιες Νήσους.
Δεν θα συγκρίνω το Ολοκαύτωμα με οτιδήποτε. Μπορώ όμως να συγκρίνω ευθέως τις αντιδράσεις μας με εκείνες των Γερμανών και των υπόλοιπων Ευρωπαίων πριν, κατά και μετά το Ολοκαύτωμα. Δεν βλέπω διαφορά: νομικισμός, άρνηση, τακτικισμοί και λογιστικές αναλύσεις. Και η απαραίτητη υποκρισία, που την υποδαυλίζουν η λατρεία μας για την κανονικότητα και -- βεβαίως -- υπόρρητος ρατσισμός και μισοξενία.
Δεν θα βομβαρδίζουμε τις σιδηροδρομικές γραμμές για τα στρατόπεδα, δεν είναι στρατηγικός στόχος, ας θαλασσοπνίγονται, δεν θα ανοίξουμε τα σύνορα, είναι ατελέσφορο. Δεν είναι στρατόπεδα θανάτου, είναι μέρος ενός προγράμματος μετακίνησης πληθυσμών στα ανατολικά. Δεν στρατόπεδα συγκέντρωσης, είναι κέντρα φιλοξενίας. Ο καπνός που βγαίνει μπορεί και να είναι από κρεματόρια, μπορεί και όχι: τι να τους κάνουνε τους πεθαμένους; Τα τείχη και τα συρματοπλέγματα στα σύνορα μπορεί και να είναι για την προστασία των ίδιων των προσφύγων και σίγουρα των γύρω πληθυσμών. Υπάρχει λόγος που δεν φυγαδεύουμε Εβραίους μαζικά, δεν θέλουμε να γίνει αυτός ο πόλεμος πόλεμος των Εβραίων, υπάρχει λόγος που έχουμε ευρωπαϊκές πολιτικές ασύλου, δεν μπορούν να πλημμυρίσουν οι πόλεις μας άεργους μετανάστες, θα έπρεπε να το ξέρουν και να μη βάζουνε μικρά παιδιά σε κίνδυνο. Δείτε και το Theresienstadt, πρότυπο γκέτο με τα όλα του, μην τα ισοπεδώνουμε όλα, δείτε πόσο προσπαθούμε. Όλος ο ντόρος γίνεται για να σηκώσει κεφάλι ο Αμερικανοεβραίος, όλος ο ντόρος γίνεται για να φάνε με χρυσά κουτάλια οι ΜΚΟ.
Ήρθε και πάλι η εποχή του Αντιχρίστου. Ο δυτικός πολιτισμός, από τότε που συμπήχθηκε συναιρώντας πλατωνικές φαντασιώσεις και τη μεσσιανική αίρεση μιας θρησκείας ενός πολεμικού θεού της Συρο-Φοινίκης, με ολίγη από ρωμαϊκό κράτος και από κελτογοτθικές βαρβατίλες και κοινοβούλια, κάθε τόσο παθαίνει οίστρο με το τέλος του κόσμου. Όσο φαντασιώνεται τη συντέλεια (με Αντίχριστο, με ορδές ακρίδων, με τέσσερις καβαλάρηδες ή με στρατιές φτωχών ή ζόμπι) τόσο προσπαθεί να την επιφέρει. Ξανά και ξανά. Στην πλάτη των αδύναμων. Βυθίζει τον κόσμο του στο σκοτάδι και ανοίγει την μάντρα για να καλπάσει ο θάνατος. Ταυτόχρονα ο Δυτικός Πολιτισμός οπλίζεται με επιχειρήματα νομικά και φιλοσοφικά και θεολογικά για την αναγκαιότητα των Σταυροφοριών κατά του μιαρού ειδωλολάτρη, βογομίλου, Καθαρού, παγανιστή, ισραηλίτη και μουσουλμάνου.
Αυτό που λέμε Δυτικός Πολιτισμός (civilisation) είναι βρωμερό σφαγείο, πλημμυρισμένο μέχρι το γόνατο με κόπρανα έντρομων υποψήφιων κουφαριών και με τα σφαγμενα μέλη τους. Είναι αχανές κι απάνθρωπο μηχάνημα που τελειοποιεί διαρκώς τα εξαρτήματά του από μόνο του: αυτορυθμίζεται και αυτοεπισκευάζεται και χρησιμοποιεί υλικά από παντού αφομοιώνοντας το ευγενές και το πρόστυχο, το χθαμαλό και το υψιπετές. Είναι ο Λεβιάθαν ή μάλλον είναι το Μποργκ: μασάει τον κόσμο και απομυζά τον εαυτό του αναζητώντας την τελειοποίησή του, πασχίζοντας γι' αυτήν με κάθε τίμημα.
Ο Αντίχριστος δεν είναι ξανθός τριαντάρης που θα ηγηθεί παγκόσμιας κυβέρνησης, όπως τον φαντάστηκε ο Βασίλειος Αγκύρας και οι σεναριογραφοί της τριλογίας του Omen. Ο Αντίχριστός είναι ο Δυτικός Πολιτισμός: η εξιδανίκευση της αγριότητας, ο εκ των προτέρων εξιλασμός της σφαγής, η εξομάλυνση της σκληρότητας και η δικαίωση της απληστίας. Ο Δυτικός Πολιτισμός αντικαθιστά το "έτσι γουστάρουν οι άρχοντες" με το "έτσι πρέπει". Και πειθαναγκάζει.
Ο μόνος γλυτωμός μας από τον Δυτικό Πολιτισμό ανέκαθεν υπήρξε ο δυτικός πολιτισμός (culture) -- η αιχμή του δυτικού πολιτισμού, αν μη τι άλλο. Κάθε φορά που υψώνεται πάνω από την υψηλή Διακόσμηση και την πινδάρεια Κολακεία, ο δυτικός πολιτισμός γίνεται το φίδι που δαγκώνει τους άρχοντες ενώ το ακριβό φαρμάκι του καταπραΰνει τους βίους πολλών. Αποκαλύπτει, φωτίζει, ξενίζει, φέρνει ομορφιά μέσα από τη φρίκη. Κάθε φορά που παραμερίζει τη Διακόσμηση και την Κολακεία. Δεν τον αφορά η καθεστηκυία ομορφιά, η τυπική ηθική, το κρατούν κοσμοείδωλο, η συνέχεια της εξουσίας, παρά πάει και ασχολείται με διάφωνα διαστήματα, με την ασχήμια, με την παραφορά και τις ηδονές, με ακατανόητες τρυφερότητες, με την τρέλα και την αίρεση, με τη μοναξιά και τα σκατά, με το καρναβάλι και τον θάνατο που δεν είναι ταξίδι σε χλοερούς προορισμούς. Κι αυτό το φίδι δαγκώνει και το φαρμάκι του γιαίνει, μέχρι ο Δυτικός Πολιτισμός να οικειοποιηθεί και να κανονικοποιήσει ό,τι μπορεί από αυτό· όμως εκείνο ανθεί και φέρει κι άλλο, όσο αγανακτεί απέναντι στην Κολακεία και στη Διακόσμηση.
Αυτό κάνει τον δυτικό πολιτισμό αντιφάρμακο, αυτόν ήθελε να οικειοποιηθεί το ευρωπαϊκό όραμα και να τον καταστήσει θεμέλιο της Ένωσης. Απέτυχε ακριβώς γιατί ο Δυτικός Πολιτισμός αναπόφευκτα παραμόνευε και παραμονεύει μέσα στις σκιές, όπως οι σκοτεινές θεότητες της Ευρώπης φωλιάζουνε μέσα στην άβυσσο καρτερώντας να λύσει ο άγγελος τα δεσμά τους. Η αγανάκτηση απέναντι στην Κολακεία και στη Διακόσμηση είναι ο δυτικός πολιτισμός, όχι η διάκριση μεταξύ υψηλού και μαζικού ή δεν ξέρω τι άλλο λένε τα χλωμά αντορνοϊκά φαντάσματα: στις αρχές του 21ου αιώνα η αιχμή του Σπάικ Λη, των Massive Attack ή του Banksy είναι κοφτερότερη από του Jean-Baptiste Lully, του Τιντορέττο και του Θουρμπαράν.
Εν πάση περιπτώσει, σημασία έχει να μην περνιόμαστε για αθώοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου