Η έμφαση σε αυτήν την εκδοχή του ηθικισμού είναι δικαιολογημένη: είναι πολύ υπαρκτή, πανταχού παρούσα και καταστρέφει εκατομμύρια ζωές, κυρίως γυναικείες. Αυτή η εκδοχή του ηθικισμού επίσης αποστερεί αυτονόητα δικαιώματα από τα ομόφυλα ζευγάρια και συνοψίζεται στο εξής ετεροκανονικό σχήμα αρχών:
1. Ζευγάρι είναι άντρας και γυναίκα.
2. Ο άντρας είναι φύσει πολυγαμικός και η γυναίκα φύσει μονογαμική.
3. Ο έρωτας οδηγεί σε μακροχρόνια αποκλειστική θεσμισμένη σχέση.
4. Η μακροχρόνια αποκλειστική θεσμισμένη σχέση οδηγεί σε τεκνογονία.
5. Ό,τι δεν εμπίπτει στα παραπάνω στιγματίζεται ή περιθωριοποιείται.
Ωστόσο, η έμφαση σε αυτή την πλευρά του ηθικισμού, που απορρέει από την πατριαρχία, δημιούργησε ένα πρόβλημα: συσκοτίζει την ουσία του ηθικισμού ως φαινομένου. Και η ουσία του ηθικισμού δεν είναι άλλη παρά η μισανθρωπία. Στον νεοφιλελεύθερο κόσμο, που, επιμένω, αποτελεί το συμμετρικά απέναντι άκρο του σταλινισμού, αναδύεται λοιπόν μια ακόμα πιο τοξική και γενικευμένη εκδοχή του ηθικισμού: αυτή που καθολικώς απαξιώνει ολόκληρους βίους και πολιτισμούς.
Ο στόχος δεν είναι πια μόνον το σεξ, ο έρωτας, οι σχέσεις αλλά και ο υπόλοιπος ανθρώπινος βίος. Τίποτε δεν είναι απλώς ανθρώπινο, τίποτε δεν είναι δεδομένο. Όλα είναι ύποπτα: να μην κάνεις παιδιά και να κάνεις πολλά παιδιά, να είσαι θορυβώδης ή υπερβολικά τοπικός στα γούστα σου, να μη συμμορφώνεσαι με τη νομιμότητα (απ' όπου κι αν προέρχεται), να θρησκεύεις, να μην είσαι κορμάρα αθλητική χωρίς ξύγκι, να ακολουθείς τα ήθη της κοινότητάς σου (από τη φραπεδοποσία μέχρι τη σχετική καχυποψία της αγγλικής εργατικής τάξης απέναντι στο κρασί). Ένας ακραίος μαξιμαλιστικός κεμαλισμός προσπαθεί πολιτισμικά να μετατρέψει τον κόσμο όλο σε εύπορους αστούς κοσμοπολίτες των καλών arrondissement και του Upper West Side -- ενώ παράλληλα θα εργάζονται και θα αμείβονται σαν δούλοι που κόβουνε φασόν στο Μπαγκλαντές.
Η απλή ξινίλα, ο σουσουδισμός, όπως και η ηθικολογία της θεούσας, βεβαίως εμπίπτουν μέσα στην ελευθερία του λόγου. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν αυτός ο λόγος γίνεται εξουσία. Η εγγενής ηλιθιότητά του δε μας απασχολεί και δεν μπορεί να είναι αντικείμενο κριτικής. Άλλωστε, ο ηγεμονικός λόγος είναι αναπόφευκτα τετράγωνος, απλοειδής και βλακώδης, ώστε να κωδικοποιείται (νομοθετικώς ή αλλιώς) και να επιβάλλεται όπως η βέργα του γυμνασιάρχη: δε χρειάζεται διακριτά μέρη, επεξεργασία και χερούλια ένθετα.
Για παράδειγμα, η πρόσφατη απορία πώς γίνεται μια χώρα σε ύφεση και υπό τα μνημόνια να έχει τόσο υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας είναι εύγλωττα (και υποκριτικά;) αδαής στο ότι αγνοεί τις αμερικανικές στατιστικές που συσχετίζουν μακντοναλντοφαγία και φτώχεια. Είναι χαζή. Ωστόσο δε βρίσκεται και δεν μπορεί να βρίσκεται εκεί το θέμα μας, αφού μια τέτοια διερώτηση είναι εύστοχη, εφόσον αποσκοπεί στη νουθέτηση και στον αναθεματισμό ενός ολόκληρου λαού.
Ο ηθικισμός είναι απροκάλυπτα πλέον πολιτικό όπλο. Πάει πέρα από την καταπίεση της επιθυμίας, προς την κατεύθυνση της συστηματικής και εντατικής κατασκευής ενοχής για κάθε μορφή ετερότητας ή δημιουργικής αυτοέκφρασης που θα προκαλούσε οποιαδήποτε ανατάραξη στο εργοτάξιο του κόσμου-φυλακή στο οποίο ζούμε: η μισανθρωπία στην υπηρεσία της εξουσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου