Ισπανία-Ελλάδα

Έχει εδώ μια ταινία, Hemingway and Gellhorn λέγεται. Την άφησα στη μέση, δεν είναι σπουδαία, αν και είμαι μεγάλος φαν της Νικόλ Κίντμαν, αλλά και του Κλάιβ Όουεν. Το κομμάτι που δείχνει τον ισπανικό εμφύλιο είναι τολμηρά και ανοιχτά (έτσι πως έχουμε καταντήσει πια) αντιφασιστικό και κράζει άγρια τους τότε ισαπεχιστές των "και οι δύο πλευρές προβαίνουν σε αγριότητες" κτλ. Ωστόσο το μέρος εκείνο του έργου ήταν επιδερμικό, σχηματικό και κάπως υπερβολικά στυλιζαρισμένο, πολύ μακριά από το 'Γη κι Ελευθερία'. Είχε όμως πολλά ενσωματωμένα αποσπάσματα από ζουρνάλ της εποχής. Σε δύο από αυτά σχεδόν δάκρυσα: το ένα δείχνει τον ενθουσιασμό, την τρελή πηγαία χαρά του αντιφασιστικού αγώνα, με κάτι χωρικούς εξαθλιωμένους να χορεύουν χοροπηδώντας ενώ τρέχουνε σε έναν καρόδρομο ξοπίσω από το όχημα του κινηματογραφιστή· το δεύτερο είναι η άφιξη των διεθνών ταξιαρχιών στην υπό πολιορκία Μαδρίτη: των Γάλλων, των Καναδών, των Αμερικάνων κτλ.

Η συγκίνησή μου οφειλόταν όχι στην τελική ήττα των Δημοκρατικών και αντιφασιστών, αλλά γιατί αναλογίστηκα ότι οι Μήδοι επιτέλους εδιάβησαν παρά τον τόσο ενθουσιασμό και βούληση, ότι ο μιαρός φασίστας δικτάτορας φονιάς παραμένει εν πολλοίς στο απυρόβλητο, ότι η Ισπανία ενταφιάστηκε μέχρι το 1975 και, όταν βγήκε από το κιβούρι, δεν ήταν κάτι που θα περιέγραφες αναστημένο παρά ελαφρώς βρυκοζόμπι, με τη σημαία των Βουρβώνων και τους ίδιους τους Βουρβώνους, με την Εκκλησία καβάλα, με έναν επαρχιωτισμό ανάρμοστο για την πηγή μιας παγκόσμιας κουλτούρας και γλώσσας, με φτώχεια ατελείωτη, με εκμετάλλευση κτλ. Μόνο τη δεκαετία του '90 άρχισε να ξανανθίζει η Ισπανία. Σκεφτείτε: περίπου εξήντα χρόνια χαμένα. Για μια χώρα που πολέμησε τον φασισμό και μαζί της πολέμησαν τόσοι. Αναλογίστηκα τι μοίρα και πόσες δεκαετίες μέσα στο κιβούρι περιμένουν την ασυνάρτητη Ελλάδα, που καθόλου ενθουσιωδώς δεν πολεμάει πια τον φασισμό, που εξελίσσεται σε κοινοβουλευτική αυταρχία ομαλότατα και χωρίς αντίσταση, που πάντα καβάλα την είχε την Εκκλησία (και καμώνεται φαρισαϊκά ότι η δική της εκκλησία δεν είναι ὥσπερ αἱ λοιπαὶ τῶν ἐκκλησιῶν, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί), που μέσα σε τρία χρόνια απώλεσε κράτος Πρόνοιας, (το όποιο) κύρος θεσμών, ελευθερίες και δικαιώματα, εργατικό δίκαιο.

Καλή σας νύχτα.